Misschien eerst even dit: om je tracks te releasen heb je geen label nodig. Als je de DIY-mentaliteit een beetje genegen bent, is het releasen van een plaat in eigen beheer zeker geen onhaalbare kaart. Met goeie muziek, het nodige doorzettingsvermogen en een gezonde dosis zakelijkheid geraak je er wel.

Maar omdat het kind nu eenmaal graag een naam heeft, kan je ook zelf je eigen label starten. Wat je precies met dat label wil gaan doen, daar moet je toch wel even over nadenken. Je kan het louter gebruiken om je eigen releases mee te overkoepelen, maar je kan natuurlijk ook veel verder gaan en andere interessante muzikanten bij je label onderbrengen. Ook daar zijn er verschillende mogelijkheden, gaande van je label gebruiken als een soort ‘kwaliteitsstempel’ voor de releases van die artiesten, tot het mee promoten, distribueren of zelfs financieren van die releases.

In dat laatste geval is het mooi meegenomen dat je iets weet over de verschillende vormen van platencontracten of samenwerkingsvormen die vaak voorkomen in de muziekbusiness. Alles over de basics van een platendeal vind je hier. Afhankelijk van de deal die je sluit kan een artiest volgende zaken zelf doen of uitbesteden:

• opnames en mastering

• persen van een fysiek product

• online en offline distributie

• promotie en plugging

organisatievorm

Eens je beslist hebt wat je labelactiviteiten precies zullen inhouden, moet je ze ook nog zien te organiseren. Als je je label louter als kwaliteitsstempel wil gebruiken, en dus geen ontvangsten en/of uitbetalingen doet, volstaat een ‘feitelijke vereniging’ meestal. Je hebt dan geen enkele juridische bescherming, en bent persoonlijk aansprakelijk mocht er iets mislopen.

Begin je zelf investeringen te doen of geld te ontvangen in naam van anderen, dan is een juridische structuur echt onmisbaar. Je hebt namelijk een tussenlaag nodig die je beschermt tegen eventuele (financiële) fiasco’s, en je zult meer dan waarschijnlijk een BTW-nummer nodig hebben omdat je je bezig houdt met activiteiten waarop die belastingplicht van toepassing is. Een BTW-nummer kan je enkel krijgen als je een bepaalde structuur of statuut hebt.

De meest makkelijke, goedkoopste en transparante vorm van juridische structuur is de vzw. Die betaalt geen belastingen op haar inkomsten, maar mag ook niet zomaar geld uitkeren aan haar leden. Je moet de vzw eerder zien als een soort spaarpot, waarmee je reserves opbouwt voor investeringen. Een vzw mag wel facturen uitsturen en betalen, dus je kan alles wat je als label moet kunnen.

Als de zaken goed draaien, en er wordt serieus wat winst gemaakt, dan kan je kiezen voor een BV. Die betaalt wel vennootschapsbelasting, maar mag op het eind van het jaar ook winst uitkeren aan de vennoten. Aan een BV zijn wel wat vereisten verbonden: zo moet je een financieel plan opmaken en moeten er ‘voldoende middelen’ worden voorzien voor de activiteiten die je wilt uitbouwen. 

Er is uiteraard ook de mogelijkheid om je te vestigen als zelfstandige in hoofd- of bijberoep en zo een eenmanszaak te starten. Je mag dan facturen sturen, je mag winst maken en je mag anderen (onder bepaalde voorwaarden) uitbetalen.

rechten en royalty's

Als je label goed draait, zal je normaal gezien op een bepaald moment geconfronteerd worden met het uitbetalen van royalty’s. Die royalty’s zijn een vergoeding voor de exploitatie van de naburige rechten van uitvoerende muzikanten en zijn afhankelijk van het type contract dat je met de artiest hebt afgesloten.

De uitbetalende instantie van die royalty’s (meestal het label dus), moet op voorhand al 15% belastingen van het verschuldigde bedrag moet afhouden en doorstorten naar de fiscus. Die belasting heet een ‘roerende voorheffing’. ‘Roerend’, omdat het over opbrengsten van ‘roerende goederen’ (in dit geval auteursrechten) gaat, ‘voorheffing’ omdat niet de ontvanger van het bedrag maar wel de betaler de belasting moet afhouden. 

En dan nog een woordje over naburige rechten: als label is het altijd aan te raden je aan te sluiten bij beheersvennootschap SIMIM. Zij beheren de naburige rechten voor de platenproducenten, zoals Sabam dat doet voor auteurs en componisten. Als je met je label mee hebt geïnvesteerd in een opname, dan heb je ook recht op inkomsten als die opname gespeeld wordt op een fuif, op de radio gedraaid wordt, op een compilatie terecht komt … SIMIM regelt voor jou de inning en verdeling van die inkomsten.

netwerk

Je merkt het: een label is niet zomaar een label. Maar welke vorm je ook kiest: een label oprichten is altijd een groeiproces. Zo is het bijvoorbeeld ontzettend belangrijk om een degelijk uitgebouwd netwerk te hebben. Als je distributie wil doen, moet je op goeie voet staan bij een aantal winkeliers. Als je je producten wil promoten, moet je kunnen binnenwandelen bij persredacties en muzieksamenstellers. Als je sluitende contracten wil opmaken, heb je best een jurist of advocaat die je kan bellen. En, uiterst belangrijk: je wil een goeie en betrouwbare relatie opbouwen met je artiesten.

Je wil misschien zelf iets verdienen, maar in de allereerste plaats moet het draaien om de passie voor muziek en de wil om muzikanten een stevige duw in de rug te geven. Bovendien heb je, om te kunnen investeren, een spaarpotje nodig, en tenzij je ergens een geldezeltje hebt staan, is ook dat een kwestie van geduld, gezond verstand en een goeie financieringsmix.

De belangrijkste tip luidt dan ook: beslis je een label op te richten, doe het dan omwille van de juiste redenen. Wees bereid om er veel tijd en energie in te steken, en onthoud dat geduld een schone deugd is.