Welke rechten heb je als producent?
Om muziek te kunnen horen moet ze worden ingespeeld/geprogrammeerd in de vorm van een opname. Naast auteursrechten die gelden op de songs, zijn er ook naburige rechten die gelden voor de opnames. Als je een eigen label hebt, of je brengt je muziek uit in eigen beheer, kan je ook naburige rechten hebben als producent.
De producent is degene die de opname financiert en is niet te verwarren met de producer, die zorgt voor technische en/of creatieve ondersteuning in het opnameproces. Je krijgt als producent enkel rechten als het gaat om de eerste vastlegging van muziek of films. Je krijgt dus geen naburige rechten voor het uitbrengen van compilaties van eerder verschenen werk.
Voor het toekennen van de nevenrechten voor producenten is het van belang wie er eigenaar is van de master of moederband van de opnames. Breng je een plaat uit in eigen beheer, dan ben je zelf de masterowner. Werk je samen met een platenfirma, dan hangt het masterownership sterk af van de specifieke overeenkomst die je met een platenfirma kan hebben. In theorie is degene die de opnames bekostigd heeft meestal de eigenaar van de mastertapes.
Een producent kan geen morele rechten doen gelden, voor het overige lopen de rechten wel volledig gelijk met die van de uitvoerende artiest. Telkens je een opname financiert kan je een aantal vermogensrechten laten gelden op die productie:
- Het (mechanisch) reproductierecht: om een kopie van een opname te kunnen maken, is de toestemming van de producent vereist, wat ook de reproductietechniek mag zijn (cd, dvd, een digitale of andere drager, enz.). Alle vormen van kopie vallen onder het reproductierecht: definitieve of tijdelijke, volledige of gedeeltelijke dus ook een fragment valt hieronder. Dit recht geeft producenten de kans om de al dan niet commerciële exploitatie van hun eerste vastlegging te controleren.
- Publieke mededelingsrecht: producenten kunnen ook controle uitoefenen op de publieke mededeling van hun opname, met de uitzondering dat ze niet kunnen verhinderen dat een opname wordt gespeeld op de radio, televisie of openbare plaatsen. Denk voor dit laatste aan het gebruik van je muziek in horeca- of handelszaken of wachtzalen, maar ook op festivals en andere openbare evenementen. Voor deze exploitaties kan je als producent wel aanspraak maken op een vergoeding die geïnd wordt via de billijke vergoeding.
- Het distributie-, verhuur- en uitleenrecht: er is ook toestemming nodig om materiële dragers waarop de originele opname is vastgelegd te verkopen, invoeren of uitvoeren. Telkens iemand die dragers wilt uitlenen of verhuren is eveneens toestemming nodig.
De wetgever heeft evenwel een aantal uitzonderingen op het auteursrecht ingevoerd, die bepaalde vormen van dagdagelijks gebruik van beschermde werken mogelijk maakt zonder toestemming te moeten vragen. Een overzicht van al de uitzonderingen vind je hier.
In de praktijk komt het er vooral op neer dat je als producent een vergoeding kunt krijgen als er opnames worden gebruikt waarin jij hebt geïnvesteerd. Voor de inning en verdeling van naburige rechten voor de producent kan je een beroep doen op SIMIM. Deze beheermaatschappij zal dan, naar analogie met PlayRight of SABAM, een aantal vergoedingen voor jou gaan innen. Daarnaast kan je als master owner ook (serieus wat) geld verdienen telkens jouw opname wordt verkocht, zowel fysiek als digitaal. Ook streams brengen zgn. royalty’s op.