Naburige rechten
Het auteursrecht is er voor auteurs en componisten die de songs schrijven. Maar om die songs te kunnen beluisteren, zijn er natuurlijk ook opnames nodig en muzikanten die songs inspelen. Op die opnames zijn de naburige rechten van toepassing.
Misschien schrijft één iemand van je band al de nummers en zorg jij enkel voor de uitvoering of misschien hebben jullie wel iemand die songs voor jullie schrijft, maar nooit mee op het podium of in de studio kruipt. In zo’n geval blijft het auteursrecht in principe in handen van de schrijver van de nummers en moet je toestemming hebben van de auteur om zijn/haar nummers te spelen.
Aan de andere kant kan jij als uitvoerende muzikant wel aanspraak maken op de zogenaamde naburige rechten. Naburige rechten gelden op de prestatie van het inspelen of programmeren en het auteursrecht op de creatie van de song. Beide soorten rechten zijn wel combineerbaar, dus als je zowel auteur/componist als uitvoerder bent, zijn beiden voor jou van toepassing. Muzikanten hebben zowel vermogensrechten als morele rechten op hun uitvoerende prestatie.
Daarnaast zijn er ook nog naburige rechten voor de ‘producent van fonogrammen’. De producent is de persoon of de groep van personen (vaak een platenlabel) die de opnames betaalt. De producent is niet te verwarren met de producer die mee aan de knoppen zit in de studio of beatkunstenaar. Ook voor de prestatie van de financiering van een opname ontstaan er dus rechten. Ook deze naburige rechten zijn combineerbaar met het auteursrecht. Producenten hebben enkel vermogensrechten en dus geen morele rechten.
Een voorbeeld ter verduidelijking:
De band ‘Neighbours’ heeft een jaartje goed gespaard brengt een eerste plaat uit in eigen beheer. De songs zijn geschreven door de zanger en iedereen speelt mee op de opname. Voor de 2de plaat gaan ze in zee met een label en huren ze een saxofonist in die geen afstand wilt doen van zijn rechten. Ze werken ook samen met een gerenommeerd producer die enkele songs naar een hoger niveau tilt met nieuwe structuren in de songs.
PLAAT 1
- Auteurs/componisten: zanger
- Uitvoerende muzikanten: heel de band
- Producent: heel de band
PLAAT 2
- Auteurs/componisten: zanger en producer
- Uitvoerende muzikanten: band + sax
- Producent: label
Naburige rechten gelden tot 70 jaar na het uitbrengen of vastleggen van de prestatie. Het is niet omdat de auteursrechten op de songs vervallen zijn, dat hetzelfde geldt voor de naburige rechten op de opnames. Je ziet dan ook vaak dat er nieuwe opnames of masters verschijnen zodat de termijn van de naburige rechten nog wat verlengd wordt. Let hier dus voor op!