Wanneer een nummer gestreamd wordt door een luisteraar, worden altijd twee soorten rechten geëxploiteerd. Enerzijds wordt de song (de compositie) gestreamd waarop de auteurs & componisten auteursrechten hebben.  Anderzijds wordt ook de opname van die song gestreamd en daarop gelden naburige rechten voor de muzikanten die de opname hebben ingespeeld én voor de eigenaar van die opname (meestal de platenfirma). Daarom worden inkomsten uit streaming ook gezien als inkomsten uit auteursrechten en naburige rechten. 

Het is belangrijk om te onderstrepen dat streamingdiensten artiesten (voorlopig) niet rechtstreeks uitbetalen. De betaling gaat eigenlijk altijd via de online distributeur (aggregator) naar de eigenaar van de opname en via de beheersvennootschappen of publishers naar de auteurs/componisten. Om hun werking (personeel, marketing, technologie …) te kunnen financieren houden streamingplatformen ruwweg 30% van de opbrengst voor zichzelf. De overige 70% wordt dus verdeeld over de rechtenhouders:

1. master owners of producenten via een aggregator of distributeur (SIMIM kan niet innen voor streaming)

2. uitvoerende muzikanten volgens de afspraken die gemaakt werden met de producent in het platencontract (PlayRight kan niet innen voor streaming)

3. songwriters of auteurs/componisten via beheersvennootschappen (Sabam kan wel innen voor streaming) of publishers die aparte deals sluiten

Als we die spelers in taartvorm gieten krijg je bij benadering de volgende verdeling:

Het grootste deel (70-75%) van de verdiensten uit streaming komt binnen langs de kant van de opname. Het zijn dus vooral de naburige rechten die vergoedingen uit streaming opleveren. Net zoals de fysieke platenverkoop levert de online verkoop (in de vorm van streams) royalty’s op. Die royalty’s worden betaald door een online distributeur of aggregator, die soms een deel van de opbrengst afhoudt. Als je muziek in eigen beheer uitbrengt komt het geld dus via zo’n aggregator bij jou terecht. 

Bij een release in eigen beheer, ben je als artiest of band zelf producent en moet je ook afspraken maken met de muzikanten die meespelen op de opname. Zij hebben namelijk ook naburige rechten op hun prestatie en bijgevolg ook rechten op een vergoeding telkens die opname geëxploiteerd wordt. Zonder expliciete toestemming van die muzikanten, kan je de muziek waarop zij meespelen niet zomaar uitbrengen. Die toestemming kan je bijvoorbeeld krijgen in een sessiecontract of een overeenkomst tussen de bandleden. 

Als je aangesloten bent bij een label, gaan zij de royalty’s voor jou innen en vervolgens het in het platencontract afgesproken percentage doorstorten. Zij brengen de administratie en roerende voorheffing ook meteen in orde. Sommige artiesten kiezen ook om uitsluitend distributie uit handen  te geven. Distributeurs kunnen jouw muziek niet alleen fysiek verdelen maar ook online en brengen dan meteen ook de administratie in orde voor jou.

Een iets kleiner deel (20-25%) van de inkomsten uit streaming gaat naar de songwriters of auteurs/componisten. Platformen zoals Spotify hebben overeenkomsten met auteursverenigingen zoals Sabam gesloten omdat zij collectieve licenties kunnen sluiten voor hun vennoten. Belangrijk om te weten: zolang je geen lid bent bij Sabam, kunnen zij niet innen voor online gebruik van jouw nummers. Is er ook een publisher in het spel? Dan kan die daar ook een percentage van innen via Sabam of een zustervereniging. Publishers kunnen ook aparte deals sluiten met streamingplatformen, zonder dat er een beheersvennootschap in het spel is.

Moet je dan een speciaal statuut hebben om deze inkomsten legaal te ontvangen? Ja en nee. Op het gebied van sociale zekerheid is de regel dat je geen sociale bijdragen betaalt op deze inkomsten. Je bouwt er dus ook geen sociale zekerheid mee op. Er zijn twee uitzonderingen op die regel:

• Wanneer je geld verdient uit streaming en geen sociale bescherming geniet als werknemer of zelfstandige, zal je wel verplicht zijn om je aan te sluiten als zelfstandig en sociale bijdrage betalen.

• Je verdient meer dan 73.070 (bedrag 2024) euro uit auteursrechten op een jaar: alles daarboven telt zal eventueel worden meegenomen voor de berekening van je sociale bijdragen als je niet kan aantonen dat het geen roerend inkomen meer is.

Je inkomsten uit auteursrechten en royalty’s moet je verplicht aangeven in jouw personenbelasting en worden apart belast als roerende inkomsten. In ons land moet in principe 15% afgehouden worden door de uitbetaler van auteursrechten of royalty’s. Als je met een label werkt gaan zij dus 15% van je inkomsten uit streaming doorstorten aan de fiscus en jou een fiscale fiche (281.45) bezorgen. Zo heb je je belasting eigenlijk al op voorhand betaald en zal je hier niet nog eens op belast worden, ook al moet je deze inkomsten wel aangeven in je belastingaangifte. In de praktijk zie dat labels vaak een factuur verwachten en dat die fiscale fiches niet altijd worden bezorgd. Nochtans zijn zij hier wel toe verplicht!

Als je zelf muziek uitbrengt met behulp van een aggregator, zullen jouw inkomsten door die aggregator uitbetaald worden. Aangezien de bekendste aggregators in de VS gevestigd zijn (Tunecore, CDBaby, Distrokid,...), nemen we streaminginkomsten uit dit land als voorbeeld. België heeft een 'dubbelbelastingverdrag' gesloten met de VS, waarin staat dat jouw inkomsten in de VS worden vrijgesteld van VS-belastingen. De distributeurs zullen daarom geen belasting of voorheffing aftrekken alvorens de royalty’s door te storten. Daarom zal je de inkomsten die je van een Amerikaans aggregator ontvangt nog moeten aangeven in België en zal je daar ook nog belastingen op betalen. 

In principe zegt onze wetgeving dat je bank in België deze roerende voorheffing moet inhouden wanneer het geld op je rekening verschijnt. Zij moeten dan ook een fiscale fiche 281.45 opmaken. Deze fiche krijg je ten laatste in april van het jaar na je de inkomsten het gekregen. Dus in april 2025 zal je ten laatste een fiche krijgen voor de inkomsten die je in 2024 hebt genoten.

In het geval waar je bank deze roerende voorheffing wel heeft ingehouden en je de nodige fiche heeft opgestuurd neem je de gegevens daarvan over in je belastingaangifte (VAK VII, rubriek D). Controleer wel zeer goed of de bank alles correct heeft gedaan! Maar wat als de bank dat niet doet? Hoe geef je die inkomsten dan correct aan in je personenbelasting? Je geeft het volledige bedrag dat je krijgt van de online distributeur aan in deel II van je belastingaangifte bij de roerende inkomsten (vak VII, rubriek D). 

Hier kan je nog forfaitair kosten van aftrekken. Meer info over kostenaftrek vind je op de website van Cultuurloket.

Om te bewijzen dat je in België wordt belast, moet je het formulier W-8BEN invullen. Dit zal ervoor zorgen dat je niet nogmaals in de VS belast wordt. In deze video leggen we uit hoe je dat formulier invult:

Nog meer weten over inkomsten uit streaming? Extra lectuur vind je hieronder!