Als je een remix of rework maakt van een bestaand nummer, ga je fundamentele veranderingen aanbrengen aan het origineel (bijvoorbeeld een andere tekst, een nieuw arrangement, vertaling, …). In auteursrechtelijke termen spreekt men van een adaptatie of  bewerking. Bij een cover is de situatie anders: daar speel je eigenlijk letterlijk het origineel na, zonder dat je er zelf al te veel vernieuwingen in aanbrengt. De lijn tussen een cover en een adaptatie is in de praktijk vaak moeilijk te trekken. In bepaalde gevallen kan het gemakkelijker zijn om onder het regime van de covers te vallen, maar in geval van discussie is het uiteindelijk de rechter die beslist.

Voor een adaptatie heb je àltijd de expliciete toestemming nodig van de originele rechthebbenden. Dit zijn in principe de auteur of publisher (rechten op de song, als je iets aanpast aan bv. de tekst of melodie) en de producent (rechten op de opname, als je daarmee aan de slag gaat om bv. een remix te maken). Het krijgen van die toestemming kan wel wat moeilijkheden met zich meebrengen: het is namelijk niet altijd makkelijk om de oorspronkelijke auteurs/componisten, publishers of producenten te pakken te krijgen. Nadien moet je ook nog tot een overeenkomst komen en deze in een contractje gieten.

Hoe ga je dan concreet te werk als je een nieuwe versie van een bestaand nummer (adaptatie) wilt maken en uitbrengen? 

1. Copyright clearance: om een bestaand nummer te bewerken heb je sowieso toestemming nodig van de oorspronkelijke auteur(s) of de publisher die de auteur(s) vertegenwoordigen. Sabam heeft een uitgebreide catalogus die je op weg kan helpen. Je vindt er meestal de juiste contactpersoon terug. Anders kan je ook in het boekje (liner notes) van de originele CD zoeken waar de auteursrechten (©) liggen.  
2. Recording clearance: als je een bestaande opname gebruikt voor jouw remix of rework, moet je ook nog de opnamerechten clearen. Deze rechten zitten bij de producent, meestal bij een label. Wanneer de opname werd uitgebracht in eigen beheer zal je contact moeten opnemen met de artiest zelf. Ook hier kunnen de liner notes van pas komen om de producent (℗) terug te vinden.

Expliciete toestemming heb je zeker nodig als je een adaptatie op CD of vinyl wil laten persen. Bij de ‘Aanvraag tot reproductie op een geluidsdrager’ (download hier) zal Sabam nagaan welke (originele) werken zijn aangegeven en een kopie van de toestemming opvragen. Als je met een platenfirma werkt, dan is het gebruikelijk dat zij die administratie op zich nemen. 

Ook voor online releases heb je toestemming nodig. Zet je een adaptatie zonder toestemming online, dan is dit sowieso een inbreuk op de auteursrechten van songmakers. Bewerk je een bestaande opname en zet je die zomaar online zonder licentie, dan schend je ook nog eens de naburige rechten van de uitvoerende muzikanten en de producent. Dit kan aanzien worden als een vorm van plagiaat en is strafbaar. 

Het is evident dat de auteursrechten voor een adaptatie naar de originele auteurs en componisten gaan. Dit wil niet zeggen dat je er zelf niets aan kan verdienen, want je hebt enerzijds naburige rechten als uitvoerend kunstenaar en anderzijds kan je ook royalty's op de platenverkoop krijgen. Afhankelijk van je onderhandelingstalent met de originele auteurs/componisten, maak je eventueel ook kans op een bewerkersaandeel in de auteursrechten. Wanneer een bestaande opname wordt bewerkt moeten ook de rechten op de opname en de verdeling van de royalty’s moeten worden onderhandeld worden, zij het met de producent.

Als het originele liedje of een tekst al in het publieke domein is – dit wil zeggen dat de auteursrechten verlopen zijn, omdat de auteur al meer dan 70 jaar overleden is – heb je geen toestemming nodig en moet je geen vergoeding betalen om de song bewerken. Als je een bestaande opname wilt gebruiken moet die ook rechtenvrij zijn (i.e. 70 jaar na de officiële releasedatum). Als je een bewerking maakt van een liedje uit het publieke domein met voldoende originele inbreng, zal je trouwens zelf auteursrechten op jouw versie kunnen krijgen. Je zal dit 'bewerkersaandeel' wel moeten onderhandelen.