VI.BE

Steunpunt voor artiest
en muzieksector

Advies

Verdeling van auteursrechten

Al wie (mee)schrijft aan een nummer heeft recht op een percentage van de auteursrechten op dat werk. Maar hoe worden die rechten dan juist verdeeld?

Laatst bewerkt op 14.05.24

© nina vandeweghe

© nina vandeweghe

Al wie (mee)schrijft aan een nummer heeft recht op een percentage van de auteursrechten op dat werk. De persoon die de tekst schrijft, wordt klassiek de auteur genoemd. Het muzikaal arrangement wordt geschreven door de componist. Uiteraard kan één persoon zowel auteur als componist zijn en moeten die rollen niet zo strak afgelijnd worden.

De verdeling van de auteursrechten is iets wat je altijd goed moet overeenkomen bij muzikale samenwerkingen. Deze is vooral van belang om een correcte Sabam-aangifte te doen. Sommige bands beslissen om de rechten standaard gelijk te verdelen over alle bandleden, andere bands gaan bij elke song kijken naar de bijdrage van elk bandlid afzonderlijk en zo de percentages verdelen. Ook wanneer een rapper met een beatmaker of een producer met een zanger(es) samenwerkt, is een goede rechtenverdeling cruciaal! 

Sabam hanteert in haar algemeen reglement enkele verdeelsleutels. Die verschillen naar gelang het gaat om mechanische rechten of uitvoeringsrechten. Als je een bepaalde verdeling overeengekomen bent, ga je diezelfde verdeling opgeven bij zowel de mechanische als de uitvoeringsrechten. Er wordt ook een onderscheid gemaakt tussen uitgegeven en niet-uitgegeven werken. Je kan deze sleutels zien als richtlijn want je kan er mits akkoord van alle betrokken partijen van afwijken. Uitgevers (publishers) kunnen wel nooit meer dan 50% van de rechten toegekend krijgen. Bewerkers (in de vorm van een remix) of vertalers kunnen samen maximaal 16,66% krijgen. 

Om discussie te vermijden zet je de afspraken over auteursrechten best op papier met de handtekeningen van alle bandleden. We hebben een template split sheet gemaakt die je onderaan dit artikel kan downloaden. Het is altijd een feitenkwestie, dus bij blijvende discussie zal de rechter beslissen. Maar normaal komt het nooit zo ver en is het wel handig om op een ondertekend document te kunnen terugvallen.

Hoe moet de verdeling van auteursrechten dan gebeuren? Er zijn hier geen specifieke regels over, maar normaal gezien kijkt men naar het aandeel dat iemand heeft bij de totstandkoming van een bepaald (artistiek) werk. Als dat aandeel bepalend/kenmerkend/dragend is voor het nummer, verdient het ook een percentage van de auteursrechten.

Rechten toekennen is soms ook een kwestie van solidariteit. Wanneer iemand vindt dat die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan een song, is het moeilijk om auteursrechten te ontkennen. Wanneer je in de studio kruipt met een producer en er worden belangrijke wijzigingen aangebracht, kan die producer in principe ook een deeltje van de vermogensrechten vragen. Hoe groot dat deel dan juist is, dat valt nog te onderhandelen. Het is ook niet standaard zo dat producers auteursrechten toegekend krijgen, dus praat hier zeker over als het onduidelijk is.

Auteursrechten staan altijd los van de naburige rechten voor het uitvoeren van de muziek. Iedereen die meespeelt op een nummer verdient naburige rechten als uitvoerende muzikant. Auteursrechten gaan enkel naar de personen die effectief meeschrijven aan het nummer. Al kan een uitvoering door andere muzikanten dan de auteur soms een 'scheppende uitvoering' worden. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen wanneer één iemand binnen een band de aanzet geeft voor een nieuw nummer en er uiteindelijk duidelijke originele creaties ontstaan bij de uitvoering ervan door de andere bandleden. Denk maar aan een geniale gitaarsolo of aanstekelijke beat die erbij geplakt worden tijdens repetities.

Een voorbeeld ter verduidelijking: 
Een vijfkoppige band maakt een nieuw nummer. Els, de gitariste komt met de melodie en bedenkt de structuur voor de song. Luc, de zanger, schrijft de strofes van een songtekst en drumster Charlotte schrijft een catchy refrein. Jeroen de bassist en Amber de trompettiste vullen hun eigen instrument in, maar Amber bedenkt nog een geniale solo. Ze spreken af om de auteursrechten als volgt te verdelen: Els krijgt 40%, Luc krijgt 20%, Charlotte krijgt 20% , Amber krijgt 15% en Jeroen krijgt 5%. Omdat iedereen zich perfect kan vinden in deze verdeling wordt ze op papier gezet en vijf maal ondertekend.

Nog een extra voorbeeld: Mario Goossens legt uit op Radio 1 hoe drummers auteursrechten kunnen verdienen.

Wanneer alle meewerkende auteurs/componisten een akkoord hebben over de verdeling, kan de verdeling in een split sheet worden vastgelegd. Een voorbeeld van zo'n split sheet kan je hieronder downloaden. 

split sheet template

Een vraag over jouw situatie? We geven je persoonlijk advies via mail of telefoon.

Wil je een uitgebreide babbel? Stuur een mailtje en we plannen een adviesgesprek via videocall of bij ons op kantoor.