VI.BE

Steunpunt voor artiest
en muzieksector

Welke rechten heb je als auteur / componist?

Het auteursrecht valt uiteen in twee grote categorieën van rechten. De vermogensrechten stellen een auteur in staat hun creatie te (laten) exploiteren en hieruit inkomsten te halen. Morele rechten beschermen de persoon van de auteur in hun relatie tot hun werk.

Laatst bewerkt op 13.07.22

Advies
© nina vandeweghe

© nina vandeweghe

Als auteur/componist heb je volgende vermogensrechten:

  • Het (mechanisch) reproductierecht: als auteur ben jij de enige die het recht heeft om jouw werk te kopiëren, bijvoorbeeld op een geluidsdrager. Alle vormen van kopie vallen onder dit reproductierecht: definitieve of tijdelijke, volledige of fragmentarische, … Dit komt overeen met de Engelse term “copyright”.
    Bewerkingen, adaptaties, vertalingen en samples vallen ook onder het exclusieve reproductierecht van de auteur: er moet steeds toestemming gevraagd worden aan de oorspronkelijke auteur voor een bewerking, tenzij het nummer tot het publiek domein hoort. Meer over covers, samples en bewerkingen kan je hier vinden.
  • Het openbaar mededelingsrecht of uitvoeringsrecht: als auteur ben jij de enige die het recht heeft om het werk op eender welke manier aan het publiek mee te delen. In theorie kan je je verzetten tegen een uitvoering van jouw werk op radio, televisie, internet, openbare ruimtes, enz. In de praktijk moeten de gebruikers van muziek geen voorafgaande toestemming krijgen, maar ze zijn wel (via Sabam) uitvoeringsrechten aan jou verschuldigd. Als je als auteur niet bent aangesloten bij Sabam, zal de gebruiker (bv. een organisator van een live optreden, een radiostation, …) in principe rechtstreeks aan jou de toelating moeten vragen.
  • Het distributie-, verhuur- en uitleenrecht: als auteur ben jij de enige die kan beslissen over de distributie van de fysieke exemplaren van je werk. Alleen jij mag beslissen hoe jouw werk op de markt wordt gebracht (bijvoorbeeld via verkoop, verhuur, uitlening, etc.). Ook het uitdelen van gratis exemplaren valt onder het exclusieve distributierecht van de auteur.

Je merkt dat jouw exclusieve vermogensrechten als auteur behoorlijk ver gaan. Denk maar aan tijdelijke reproducties die constant door je computer gemaakt worden als je aan het surfen bent (caching) of je cd-collectie die je in je iTunes library wilt importeren. In principe zijn dit allemaal reproducties waarvoor telkens jouw toestemming gevraagd moet worden. Daarom heeft de wetgever een aantal uitzonderingen op het auteursrecht ingevoerd, die bepaalde vormen van dagdagelijks gebruik van beschermde werken mogelijk maakt zonder toestemming te moeten vragen. Een overzicht van al de uitzonderingen vind je hier.

Vermogensrechten zijn overdraagbaar aan anderen, al dan niet in ruil voor een vergoeding. Hoe dat precies verloopt, lees je hier.  

Als auteur/componist heb je volgende morele rechten:

  • Het divulgatierecht is het exclusieve recht van jou als auteur om te beslissen wanneer jouw werk voltooid is en of en wanneer je het bekend wil maken aan het publiek. Op basis van dit recht kan je je als auteur bijvoorbeeld verzetten tegen het feit dat een partij (label, publisher, etc.) nummers die je hebt opgestuurd ter illustratie openbaar maakt.
  • Daarnaast kan je als auteur van een werk eisen dat jouw naam bij het werk wordt gepubliceerd. Dit wordt het vaderschapsrecht genoemd. Het vaderschapsrecht speelt ook in de negatieve zin. Dit wil zeggen dat je ook kan beslissen om het werk onder een pseudoniem of anoniem te verspreiden. 
  • Als laatste heb je ook het recht op eerbied of integriteit van je werk. Dit houdt in de eerste plaats in dat er geen aanpassingen of vervormingen aan je werk mogen gebeuren. Het gaat hier zowel over echte aanpassingen aan je werk als over de context waarmee het in verband gebracht wordt. Zo kan je bijvoorbeeld optreden als er tegen je wil een schlagerversie van je song gemaakt wordt, maar ook tegen het gebruik van je originele song in een reclame voor het schlagerfestival als je daar niet mee geassocieerd wil worden. Een ander voorbeeld is het gebruik van je werk door een extremistische organisatie.

Morele rechten zijn geen absolute rechten. Als je denkt dat jouw morele rechten geschonden zijn, wordt er altijd een afweging gemaakt of dat echt wel zo is. Je morele rechten zullen dus niet automatisch de bovenhand nemen over bijvoorbeeld het recht op vrije meningsuiting. Dit wordt altijd geval per geval bekeken en het zal uiteindelijk de rechter zijn die beslist of de morele rechten al dan niet geschonden zijn, maar meestal komt het niet zo ver.

Morele rechten zijn niet integraal overdraagbaar aan anderen. Onderteken dus nooit zomaar een overeenkomst waarin je al je morele rechten overdraagt!

Een vraag over jouw situatie? We geven je persoonlijk advies via mail of telefoon.

Wil je een uitgebreide babbel? Stuur een mailtje en we plannen een adviesgesprek via videocall of bij ons op kantoor.