Een naam vinden 

Een goede naam valt op, past op een of andere manier bij de muziek en is vooral makkelijk te onthouden. Ga hier niet te licht over. Als je nog niet al te veel naar buiten bent gekomen met een bepaalde naam, dan kan je eigenlijk veranderen zoveel je wil. Maar eens het serieuzer wordt en je bijvoorbeeld al wat shows hebt gespeeld of wat tracks online hebt gegooid, moet er al een heel grondige reden zijn om van naam te veranderen. Het is namelijk best wat gedoe om die op alle (streaming)platformen aan te passen. Een goede naam weerspiegelt ook een deel van je identiteit, dus een naam kiezen is meteen ook je identiteit als muzikant of dj bepalen.

Als je niet alleen over die naam beslist (bv. alle bandleden of leden van een dj-collectiefhebben hun zeg), maak dan goede afspraken over wat er gebeurt als het collectief uiteen valt. Er wordt heel vaak ruzie gemaakt over wie de naam nog mag gebruiken als een band split, en dat is nergens goed voor. Praat goed door wiens ‘eigendom’ de naam wordt, en leg dat desnoods ook vast op papier. Beter voorkomen dan genezen!

Beschikbaarheid

Je checkt ook beter op voorhand of je naam al ergens gebruikt wordt. Zo voorkom je claims van anderen of slechte vindbaarheid op Google, Spotify, Facebook, Instagram, ... . In een wereld waar dagelijks zo'n 100.000 nummers uitgebracht worden, is vindbaarheid vrij tot zeer belangrjik dus vermijd gekke constructies met leestekens of cijfers als dat niet nodig is voor je naam of identiteit als artiest. Een eigennaam is vaak logisch om te gebruiken, maar bevordert die vindbaarheid meestal niet. Het klinkt cliché, maar hoe origineler, hoe beter! 

Hoe check je dan of de naam nog beschikbaar is? Een officiële lijst van alle bandnamen ter wereld is er niet, maar Bandname.com komt aardig in de buurt. Je kan natuurlijk ook gewoon Googlen, of de database van het Benelux Merkenbureau (zie hieronder) doorzoeken. Als je buitenlandse ambities hebt, controleer dan zeker ook of je naam ook buiten onze landsgrenzen nog ‘vrij’ is. In tijden van streaming is dat sowieso aangeraden. Er zijn zo'n 9 miljoen artiesten die een nummer hebben uitgebracht via Spotify dus de kans is reëel dat daar iemand met dezelfde naam tussenzit. Je kan die naam eventueel toch gebruiken als het risico op verwarring klein is (omdat de artiest gestopt is of gewoon een totaal ander genre muziek maakt).

Een andere handige tool is Namechk.com. Daar tik je de naam in die je wil gebruiken, en meteen zie je of die nog beschikbaar is op allerhande social media. Als je naam al in gebruik is, wil dat niet noodzakelijk zeggen dat het om een muzikaal project gaat en dat je moet veranderen. Je zal er dan wel ‘band’, ‘music’, ‘belgium’ of iets anders achter moeten zetten om het onderscheid duidelijk te maken. Maar echt esthetisch verantwoord is dat natuurlijk niet.

Naam nog beschikbaar? Check dan meteen op dns.be of de domeinnaam (of een eenvoudige variant daarop) nog vrij is, zodat je die ineens kan registreren als eigen e-mailadres en website. Van zodra je een domeinnaam hebt gevonden die nog vrij is, check je aan de hand van je postcode bij welke partner of ‘registrar’ je de registratie kunt regelen. De pure registratie van de domeinnaam (zodat niemand anders die kan gebruiken) kost je vanaf 15 euro per jaar. De prijs hiervoor is afhankelijk van het pakket dat je kiest, en dus vraag je best raad aan het bedrijf waar je mee in zee gaat.

Je naam beschermen

Wil je voorkomen dat anderen dezelfde naam gebruiken voor muzikale projecten? Dan is de registratie als merk strikt juridisch de meest sluitende optie. Je kan je naam perfect zelf deponeren, maar het is niet gratis. Je merknaam deponeren kan bij het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Je bent dan gedurende 10 jaar wettelijk beschermd tegen gebruik van je naam door anderen in de Benelux. Het online aanvragen van een merk voor één klasse in de Benelux kost je 244 euro.

Per bijkomende klasse betaal je extra. Voor muzikale activiteiten volstaan meestal de klassen 9 (geluidsdragers) en 41 (opvoeding en ontspanning). Als merchandising een belangrijk onderdeel van je inkosmten vormt, kan je ook klasse 25 (kleding) kiezen. Als je merch vooral dient om je muziek te promoten, wordt dit namelijk niet per se gezien als gebruik van een merk voor kleding. 

Hoewel het voor deze 3 categorieën niet verplicht is, raden we aan om de specifieke goederen en diensten waarvoor je bescherming wilt, expliciet op te sommen. Voor categorie 9 kan je vermelden dat het gaat om CD’s, LP, cassettes, mp3 of meer algemeen om muziekopnames. Binnen categorie 25 kan je bijvoorbeeld de soorten kleding en accessoires gaan opsommen die je wilt verkopen.

Vooral bij categorie 41 is het aan te raden om de diensten die je aanbiedt nauwkeurig te omschrijven. Onder opvoeding kan je bijvoorbeeld muzieklessen en workshops zetten. Onder entertainment kan je livemuziek, concerten, dj-sets en andere gelijkaardige diensten opsommen. Kies je daarnaast nog voor bescherming in andere categorieën, dan kan een nadere omschrijving van de goederen of diensten zelfs verplicht zijn. Let hier dus mee op.

Je kan er ook voor kiezen om je merknaam Europees te laten beschermen, maar dat kost je rond de 900 euro. Wil je ook bescherming buiten Europa, dan kan dat via WIPO (World Intellectual Property Organisation). Hier kan je berekenen hoeveel zo’n internationale bescherming kost.

Als je geen merk deponeert kan je ook nog steeds beroep doen op andere bewijsmiddelen om aan te tonen dat je als eerste die naam gebruikte (releasedata op de streamingplatforms, mailverkeer, activiteit op sociale media, ...) als handelsnaam. Als je dezelfde handelsnaam gebruikt als een andere band of dj, of een naam die er hard op lijkt, dan kan degene die eerst was verbieden dat je de handelsnaam naam nog gebruikt en eventueel schadevergoeding eisen. Maar dan moet die persoon natuurlijk wel voldoende kunnen aantonen dat er verwarring kan ontstaan. De bescherming van handelsnamen is beperkt tot de regio waar de naam bekend is. 

Je hoeft geen onderneming te hebben om een beroep te kunnen doen op de handelsnaam. Ook fysieke personen of feitelijke verenigingen genieten bescherming. Als onderneming heb je wel het voordeel dat je de naam kan registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO), wat nuttig kan zijn om te bewijzen dat je de naam als eerste gebruikte.