Als je op tour vertrekt naar de US heb je natuurlijk een geldig paspoort nodig. In sommige gevallen heb je ook een visum nodig om de US binnen te mogen. Als Belgische toerist heb je geen visum nodig, op voorwaarde dat je op voorhand elektronisch een ESTA-aanvraag indient om zonder visum te reizen. Dat doe je via deze link. Met een kredietkaart betaal je de verwerkingskosten. Als je aanvraag wordt goedgekeurd, betaal je nog eens 10 dollar extra.

Let wel op! Als je toestemming krijgt, mag je met deze vergunning geen enkele betaalde prestatie leveren! Ook met een gewoon toeristenvisum mag je geen enkele betaalde prestatie leveren, maar je mag bijvoorbeeld wel (gratis) gaan optreden voor de Belgische ambassade of deelnemen aan een wedstrijd.

Er bestaan wel visums waarmee je in de US betaald kunt gaan optreden: het B-,O- of P-visum. 

Een B-visum kan een relatief goedkoop, eenvoudig én veilig alternatief voor ESTA zijn, op voorwaarde dat er geen geld wordt verdiend. Een B1 Business visum is normaal gezien niet geschikt voor ‘professionele’ muzikanten, uitgezonderd in volgende situaties:

• De artiest neemt in de US deel aan een ‘cultureel programma’ dat ondersteund wordt door het thuisland, speelt daar voor een publiek dat niet hoeft te betalen en krijgt alle kosten terugbetaald door de overheid van het thuisland.
• De artiest komt naar de US om opnames te maken, die opnames worden enkel buiten de US verdeeld én de artiest treedt tijdens hun verblijf niet op voor een publiek. 

Een B2 Tourist visum kan worden aangevraagd door ‘amateurmuzikanten’ die in de US optreden voor een goed doel of op een event met een sociale insteek. Ook hier mag er niets verdiend worden, maar de kosten voor het verblijf in de US mogen wel worden terugbetaald.

Zo’n B-visum is eigenlijk best wel haalbaar: er is geen complexe en langdradige procedure bij de United States Citizenship and Immigration Services (USCIS) voor nodig, en de kost blijft beperkt tot ca. € 160 per persoon. Er is wel een interview voor nodig op de Amerikaanse ambassade in Brussel.

Van zodra je gaat optreden voor een betalend publiek of van zodra je een fee ontvangt voor je optreden, ben je verplicht om een performance visum aan te vragen via een gespecialiseerd bureau, en dat is het moment waarop het allemaal wél ingewikkeld en duur wordt. Er zijn meerdere opties voor zo’n performance visum:

• Een O-1A visum is bedoeld voor ‘individuals with extraordinary ability in the arts’ die daar ook nationaal of internationaal voor worden erkend.
• Een O-1B visum moet worden aangevraagd voor personen die de O-1A artiest bijstaan tijdens de optredens: de technische crew dus.
• En dan is er ook nog het P1 visum voor ‘individuen die een integraal en essentieel deel uitmaken van een groep van artiesten die om een of andere reden uniek zijn en daar gedurende een lange periode internationale erkenning voor hebben gekregen’.

De procedure voor zo’n O- of P-visum is erg intensief, tijdrovend en duur. De aanvraag (‘petition’) voor je work permit moet worden ingediend door een gespecialiseerd kantoor in de Verenigde Staten. Zij stellen de officiële documenten op, verzamelen de vereiste geloofsbrieven van het Amerikaanse label, PR-bedrijf of de Amerikaanse booking agent waar je bij zit etc. Vervolgens dienen ze de aanvraag in bij de immigratiediensten, die beslissen of ze de aanvraag goedkeuren of niet.

Wordt je aanvraag goedgekeurd, dan kan je op de Amerikaanse ambassade in Brussel je visum aanvragen. Vooraleer je dat dan effectief ook krijgt, moet je eerst wel nog een interview gaan afleggen (Amerika is trouwens het enige land ter wereld dat dat eist). Het is duidelijk dat dat allemaal niet op een paar dagen tijd geregeld is: de volledige procedure neemt al snel drie maanden in beslag. Dat is vaak te lang: veel artiesten die als support voor een andere band kunnen gaan touren in de States, krijgen dat pas een paar weken op voorhand te horen. Spoedprocedures zijn altijd mogelijk, maar kosten natuurlijk een aardige duit meer.

Wanneer je reeds een O of P visum ontving, en je vraagt binnen de 4 jaar na de vervaldatum van dit visum opnieuw een visum in dezelfde categorie aan, ben je vrijgesteld van het interview. Meer informatie hierover kan je hier terugvinden. 

Los van de slopende procedure is dus ook het financiële plaatje vaak een struikelblok. Voor een visum voor alle artiesten zit je al snel aan $4000 dollar per persoon. En dan heb je nog geen vliegtuigtickets, transport, hotels etc. geboekt. Laat het dus vooral duidelijk zijn dat het voor een doorsnee Belgische artiest vooral heel veel kost om in de VS te gaan spelen en doorgaans weinig tot geen geld opbrengt.

Op artistsfromabroad.org vind je heel wat helder geformuleerde uitleg over de hele visumkwestie. De non-profitorganisatie Tamizdat geeft je trouwens gratis juridisch advies over de te volgen procedures.