Documenten en procedures

Als je op tour gaat naar de US heb je natuurlijk een geldig paspoort nodig, en in de meeste gevallen ook een visum. Het type visum hangt af van het soort activiteit dat je in de USA gaat verzorgen en of je daarvoor een gage ontvangt.

Van zodra je gaat optreden voor een betalend publiek of van zodra je een fee ontvangt voor je optreden, ben je verplicht om een performance visum (O- of P-categorie) aan te vragen:

• Een O-1B visum is bedoeld voor ‘individuals with extraordinary ability in the arts’ die daar ook nationaal of internationaal voor worden erkend. Het kan daarbij gaan om soloartiesten maar dat hoeft niet per se. Ook leden van een groep kunnen, als zij aan de voorwaarden voldoen, een beroep doen op dit visum. Een O1-B visum heeft een initiële geldigheidsduur van 3 jaar en kan daarna vrij eenvoudig verlengd worden met periodes van telkens 1 jaar. Voor elk individu moet echter een aparte aanvraag worden ingediend, met alle kosten vandien, wat deze optie weinig aantrekkelijk maakt voor bands.

• Vaak interessanter voor bands of bandleden is een P-1B visum. Dit visum is beschikbaar zowel voor ‘internationaal gerenommeerde’ buitenlandse bands in hun totaliteit als voor individuele muzikanten die gaan optreden als lid van een in de US gevestigde ‘internationaal gerenommeerde’ band. Het begrip ‘internationaal gerenommeerd’ is relatief. Het gaat om bands die erkenning genieten in meer dan één land; erkenning in het thuisland in combinatie met erkenning in de US is dus in principe voldoende. De geldigheidsduur van een P-1B visum is korter dan die van een O-1B. Het visum wordt verstrekt voor ‘de periode nodig om de geplande activiteiten uit te voeren’ met een maximum van 1 jaar. Zodoende kan je met hetzelfde visum binnen een periode van 12 maanden meermaals optreden in de US.

Ook voor het ondersteunend personeel (technische crew, manager, …) van een O1-B artiest of P-1B groep kan een visum worden aangevraagd. Het gaat dan om een O-2 of P-S visum en de geldigheidsduur is gelijk aan die van het artiestenvisum waarvan het afhankelijk is. De aanvraag wordt best tezelfdertijd ingediend maar staat los van het artiestenvisum en geeft dus aanleiding tot afzonderlijke processing fees.

De procedure voor een O- of P-visum is erg intensief, tijdrovend en duur. Vooreerst zal je moeten zorgen voor het nodige bewijs van je nationale of internationale erkenning of van je ‘extraordinary abilities’. Vervolgens moet de aanvraag worden ingediend door een Amerikaanse ‘petitioner’. Dit is meestal een gespecialiseerd kantoor dat zich opwerpt als vertegenwoordiger. Zij stellen de officiële documenten/formulieren op, verzamelen de vereiste geloofsbrieven van het Amerikaanse label, PR-bedrijf of de Amerikaanse booking agent waar je bij zit etc. Zij dienen ook de aanvraag in bij de immigratiediensten, die beslissen of ze de aanvraag goedkeuren of niet. Vaak vragen die nog bijkomende informatie op voor ze een finale beslissing nemen.

Wordt je aanvraag goedgekeurd, dan kan je op de Amerikaanse ambassade in Brussel je visum aanvragen. Vooraleer je dat effectief krijgt, moet je daar ook nog een interview gaan afleggen. 

Het is duidelijk dat dit alles niet op een paar dagen tijd geregeld is: de volledige procedure neemt al snel vier maanden of meer in beslag. Dat is vaak te lang: veel artiesten die als support voor een andere band kunnen gaan touren in de US, krijgen dat pas een paar weken op voorhand te horen. Spoedprocedures zijn mogelijk, maar kosten een aardige duit meer.

Het kostenplaatje

Los van de slopende procedure is dus ook het financiële plaatje vaak een struikelblok. Voor een visum voor enkel de artiest (solo of als groep) zit je al snel aan $3,500. Maak je gebruik van de spoedprocedure, dan tel je daarvoor nog een extra $2,805 neer. En dan heb je nog geen vliegtuigtickets, transport, hotels etc. geboekt. Laat het dus vooral duidelijk zijn dat het voor de doorsnee Belgische artiest vooral heel veel kost om in de VS te gaan spelen en doorgaans weinig tot geen geld opbrengt.

Uitzonderingen

Zijn er dan geen uitzonderingen? Toch wel, maar ze zijn uiterst beperkt. In volgende gevallen kan je volstaan met de aanvraag van een  B-1 business visum:

• Je neemt deel aan een onbetaalde ‘showcase’, zoals bijvoorbeeld SXSW, waarbij de focus meer ligt op het tentoonspreiden van je talenten als artiest (met het oog op toekomstige tewerkstelling) dan op publieksvermaak. 

• Je neemt als artiest deel aan een ‘cultureel programma’ in de US dat ondersteund wordt door het thuisland, speelt daar voor een publiek dat niet hoeft te betalen en krijgt alle kosten terugbetaald door de overheid van het thuisland.

• Je komt als artiest naar de US om opnames te maken, die opnames worden enkel buiten de US verdeeld én je treedt tijdens je verblijf niet op voor een publiek. 

Een B-visum is relatief goedkoop en eenvoudig: er is geen complexe en langdradige procedure bij de United States Citizenship and Immigration Services (USCIS) voor nodig, en de kost blijft beperkt tot $185 per persoon. Wel zal je nog steeds een interview moeten afleggen op de Amerikaanse ambassade in Brussel. Let wel op: zelfs als je beschikt over een visum, ligt de uiteindelijke beslissing tot toelating tot het grondgebied nog steeds bij de Customs & Border Patrol (CBP) officers op de luchthaven van eerste aankomst in de US. Zorg er dan ook voor dat je hun vragen correct beantwoordt en dat je beschikt over de nodige documentatie om je activiteiten tijdens je verblijf toe te lichten.

Op tour als toerist?

Je hebt ongetwijfeld verhalen gehoord waar artiesten naar de US afreizen om daar op te treden zonder een visum aan te vragen. Zij doen dat dan als toerist op basis van het visa waiver program (VWP). Onder dat programma moet er enkel een zogenaamde ESTA worden aangevraagd. Dat kan elektronisch via deze link. De verwerkingskosten bedragen $21, betaalbaar met een kredietkaart. De ESTA is twee jaar geldig (of tot de eerdere vervaldatum van je paspoort) en laat je toe om per trip maximum 90 dagen in de US te verblijven. Strikt genomen is het onder ESTA niet toegelaten om op te treden in de US, in welke vorm dan ook. Vaak wordt dit echter door CBP wel door de vingers gezien in situaties waarvoor een B-1 visum zou hebben volstaan. Maar het blijft een risico dat je wellicht beter vermijdt.