Voor alle duidelijkheid: de kern van Spotify’s royaltymodel, het pro-ratasysteem, blijft behouden. Alle inkomsten uit streaming worden dus nog steeds samengebracht in een centrale ‘poel,’ van waaruit vergoedingen worden uitgekeerd op basis van absolute streamingcijfers. Een aantal ontwikkelingen van de voorbije jaren belemmeren echter de manier waarop die poel moet worden gevuld en uitgekeerd, en daarom grijpt Spotify nu in. 

Eind oktober werden drie concrete acties aangekondigd – gelijktijdig met de lancering van het artiestgerichte model van Deezer en UMG in Frankrijk:

1. Niet-muzikale ‘noise’-tracks krijgen een minimale speellengte opgelegd vooraleer ze royalty’s genereren. 
2. Een track moet minimaal 1000 streams hebben gehaald in de laatste 12 maanden om royalty’s te genereren. 
3. Spotify gaat distributeurs en labels beboeten voor de upload van tracks waarrond fraude wordt gepleegd, zoals gekochte streams.  

Met die acties plant Spotify 1 miljard dollar aan royaltybedragen te kunnen vrijwaren in de komende vijf jaren, die vervolgens moeten worden uitgekeerd aan artiesten en andere rechtenhouders. Zo wil de Zweedse streamingdienst de strijd aangaan met een aantal negatieve tendensen van de voorbije jaren, zoals de stijgende populariteit van niet-muzikale noisetracks van 31 seconden. Walvisgeluiden, om één voorbeeld te noemen: omdat zij op dit moment steeds de minimumdrempel van 30 seconden overschrijden, genereren ze royalty’s. Door de immense populariteit van zulke "functionele genres," dixit Spotify, claimen ze daarmee echter ook een steeds groter deel van de centrale poel. Onder die genres zullen ze witte ruis, natuurgeluiden, machinegeluiden, geluidseffecten, niet-gesproken AMSR en stilteopnames rekenen. In tegenstelling tot Deezer en UMG zal Spotify die genres weliswaar dus niet volledig demonetiseren. 

Meer reactie komt er op de tweede actie, waarmee Spotify lijkt te mikken op tracks die op dit moment minder dan vijf dollarcent per maand genereren. Omdat zulke tracks dagelijks met de honderdduizenden worden toegevoegd, claimen zij een behoorlijk aandeel van de centrale poel. Zulke microbetalingen schrappen kan volgens Spotify zo’n 40 miljoen dollar opleveren, omdat het actie onderneemt tegen weinig gestreamde tracks die als onderdeel van massacatalogi, toch royalty's innen. Er komt echter kritiek op het plan omdat het geen rekening zou houden met uploads in eigen beheer of via DIY-distributeurs. 

De meest besproken actie is echter de aankondiging dat Spotify distributeurs en labels zal beboeten als zij tracks uploaden waarmee streamingfraude is gepleegd. In mei 2023 haalde de Zweedse streamingdienst al tienduizenden tracks offline op beschuldiging van illegale streaming, bijvoorbeeld via zogenaamde ‘stream farms’ en AI-tools. Vanaf Q1 van volgend jaar schakelt het bedrijf dus een versnelling hoger met dwangsommen per verwijderde track. Over de opvolging en uitvoering van zulke dwangsommen geeft Spotify op dit moment niet meer uitleg, maar de achterliggende redenering is in de eerste plaats een afschrikmiddel te creëren en zo meer royalty’s voor echte artiesten en rechtenhouders te vrijwaren. 

De plannen van Spotify gaan in vanaf het eerste kwartaal van 2024. Een uitgebreide bespreking lees je hier. Op 21 november publiceerde Spotify een blogpost op Spotify For Artists met meer uitleg over elke maatregel; die informatie is verwerkt in dit artikel.