In 2023 draaiden de culturele en creatieve sectoren in Vlaanderen 16,6 miljard euro omzet – goed voor 5,18% van de bruto toegevoegde waarde van de Vlaamse economie. Dat blijkt uit een tweejaarlijks overzicht, samengesteld door het departement WEWIS (Werk, Economie, Wetenschap, Innovatie en Samenleving) en VLAIO (het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen), dat je kan raadplegen via creatievesector.be.

‘Culturele en creatieve industrieën’ is een verzamelterm voor alle sectoren die aan creatieve productie en/of facilitatie daarvan doen. In Vlaanderen rekenen we daartoe de volgende twaalf: architectuur, de audiovisuele sector, beeldende kunsten, communicatie/pr/reclame, design, erfgoed, de gamingindustrie, gedrukte en digitale media, mode, klassieke en niet-klassieke muziek, nieuwe media (zoals social media, TikTok en YouTube) en podiumkunsten. 

De waarde van muziek, artiesten en muziekprofessionals 

Met een omzet van bijna 1,8 miljard euro in 2023 bewijst de muzieksector – zonder onderscheid tussen klassieke en niet-klassieke muziek – dat het de impact van de covidpandemie goed heeft verteerd. Vlaamse creatieve sectoren brachten in 2023 samen 16,6 miljard euro op, waarvan vooral design, communicatie/pr/marketing, mode en architectuur veel opleveren. Met een geschatte bruto toegevoegde waarde van 900 miljoen euro neemt muziek een vijfde plek in: goed voor 5,4% van alle toegevoegde waarde uit creatieve sectoren en 0,3% van de Vlaamse economie. 

Uit de cijfers leren we ook meer over de werkgelegenheid en mensen achter de toegevoegde waarde. Zo waren er in 2023 in totaal 151 werkgevers actief in muziek, die samen instonden voor 14.327 werkzame VTE’s – 6% van alle VTE’s in de creatieve sector. Daarnaast zijn er in klassieke en niet-klassieke muziek samen bijna 6.500 zelfstandigen actief: zij vertegenwoordigen meer dan 7% van alle zelfstandigen in de creatieve sector. Tot slot is het merendeel van zowel werkgevers, werknemers als freelancers actief in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen. Stuk voor stuk inzichten die we ook al zagen opduiken in onze nulmeting persoonskenmerken. Om verschillende redenen zijn die cijfers weliswaar een onderschatting van de realiteit. We leggen even uit hoe dat komt.

Noot bij de cijfers

Voor de berekening vertrekken WEWIS en VLAIO van de NACE-indeling van ondernemingen. Zo kunnen resultaten met andere sectoren worden vergeleken, ook internationaal. Een NACE-code is een combinatie van vijf cijfers die een economische activiteit indeelt in een sector, zoals onderwijs of de culturele en creatieve sector. Daarbij worden kern- en satellietcodes onderscheiden, voor activiteiten die volledig of gedeeltelijk toe te schrijven zijn aan een sector. 

Aan de hand van die NACE-codes voor de creatieve sector worden per onderneming o.a. omzet, aantal werkzame VTE’s en rechtsvorm opgevraagd in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Dat gebeurt voor alle ondernemingen die hun hoofdzetel in het Vlaams gewest hebben. Ondernemingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vallen dus buiten de scope en duiken ook niet op in de cijfers over het aantal werkgevers, zelfstandigen of werkzame VTE’s. Hun omzet wordt ook niet verrekend in die van de muzieksector. Dat geldt eveneens voor personen die worden tewerkgesteld via een sociaal bureau voor kunstenaars en voor zelfstandigen in bijberoep. Dat die cijfers ontbreken, beperkt dus het inzicht in de muzieksector. Meer uitleg over die methodologische beslissingen lees je hier.

Aan de slag met de data

WEWIS en VLAIO updaten de gegevens sinds de start van de website in 2018, maar hun data gaat terug tot 2009. Daarmee kan je per sector en/of jaar verschillende grafieken samenstellen op basis van de verschillende gegevens. Hieronder zie je bijvoorbeeld dat toegevoegde waarde en omzet voor zowel kern- als satellietactiviteiten in de muzieksector in stijgende lijn gaan vanaf 2015, op de coronajaren na. De nieuwe resultaten tonen evenwel dat de sector zich daarna goed heeft hersteld, ondanks de uitstroom van vooral technische profielen. 

Als onderzoeker, student, beleidsmaker, muziekprofessional … kan je ook zelf aan de slag met de cijfers. Op het platform vind je een interactieve kaart die de spreiding en evolutie toont van de culturele en creatieve sector. Je kan filteren op regio of gemeente, jaar, sector of type tewerkstelling om inzichten op te doen in hoe muziek economische waarde genereert voor zichzelf en andere sectoren. Daarmee is het platform een uitstekend vertrekpunt voor markt- en beleidsonderzoek – al moeten we dus onthouden dat er nog gegevens over de muzieksector ontbreken.