Over die Europese richtlijn is al jaren heel wat te doen. Tegenstanders hebben zich hevig verzet tegen het veelbesproken artikel 13 van de richtlijn (in de definitieve versie werd dat art. 17) dat zegt dat platformen die user generated content aanbieden (YouTube, Tiktok, Facebook ...) licenties moeten afsluiten met de eigenaars van die content. Is er geen licentie (dus: heeft de eigenaar geen toelating gegeven om die content op het platform te zetten) dan moeten de platformen ervoor zorgen dat die content offline gaat. Volgens sommigen zou dit de doodsteek voor creatieve content op het internet betekenen, en misschien zelfs het einde van het internet as we know it. Maar zo'n vaart loopt het natuurlijk niet.

In essentie gaat artikel 17 om het sluiten van de value gap: het fenomeen in de muziekindustrie waarbij user generated content platformen als YouTube (met meer dan 2 miljard gebruikers) véél minder uitbetalen aan rechthebbenden dan audiostreamingplatformen als Spotify of Apple Music, die een pak minder gebruikers hebben. Op die user generated platformen staat bovendien heel veel muziek of audiovisueel materiaal waarvoor geen toelating werd gevraagd aan de eigenaars. Door de YouTubes van deze wereld te verplichten licenties af te sluiten (en daarbij mogelijk dus ook een vergoeding te betalen aan eigenaars van content) wordt aan dat fenomeen een einde gemaakt, wat voor artiesten een bijzonder goeie zaak is.

In de nieuwe Belgische wetgeving wordt ook art. 18 van de Europese richtlijn omgezet. Dat artikel stelt dat de lidstaten ervoor moeten zorgen dat artiesten een "passende en evenredige vergoeding" krijgen voor het gebruik van hun opnames online. De lidstaten krijgen van Europa de vrijheid om zelf de beste mechanismen te kiezen om voor die passende en evenredige vergoeding te zorgen.

In de nieuwe Belgische wet, die gisteren in het federale parlement werd goedgekeurd, wordt nu voor een nieuwe, bijkomende vergoeding gezorgd voor artiesten die hun opnames gebruikt zien op user generated platformen als YouTube en Tiktok. De Belgische wetgever gaat nog een stap verder en voert die vergoeding ook in voor audiostreamingplatformen als Spotify en Apple Music. Veel van de artiesten krijgen vandaag een vergoeding uit streaming via de deals die ze hebben met platenfirma's of distributeurs. In die deals staat een royaltypercentage dat de platenfirma of distributeur aan de artiest uitbetaalt, een deeltje dus van de inkomsten die platenfirma's krijgen uitbetaald van de streamingplatformen zelf. Daarbovenop komt nu een nieuw, niet-overdraagbaar recht op bijkomende vergoeding via collectief beheer. Voor sessiemuzikanten, die vaak geen platencontract hebben maar een eenmalige vergoeding (flat fee) krijgen uitbetaald voor hun opnamesessies, is deze vergoeding ook van toepassing. 

In de praktijk betekent dat dat PlayRight, de beheervennootschap die de naburige rechten voor uitvoerende kunstenaars in België beheert, nu het mandaat krijgt om te gaan onderhandelen met de streamingplatformen (zowel de user generated content platformen als YouTube als de audiostreamers zoals Spotify) over hoe die vergoeding precies zal worden geïnd en verdeeld, over het bedrag van die vergoeding etc. We houden je uiteraard op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.