In een wereld waarin muziek vooral online wordt beluisterd, is de cover vaak het enige artwork dat mensen te zien krijgen. Ook wanneer ze een plaat of losse nummers beluisteren op hun pc of smartphone krijgen ze telkens enkel de voorkant te zien. Die hoes is het gezicht van je single, EP of album. Toch is een artwork veel meer dan dat. Het is de manier bij uitstek om je identiteit als artiest te uiten.

Natuurlijk is je albumcover het meest belangrijke en prominente onderdeel, maar ook booklets, center labels, inner sleeves, Spotify Canvassen en zelfs merchandise zijn allemaal een verlengde van je artwork. Mensen die de moeite doen om de plaat nog fysiek te kopen, willen ook graag een mooi totaalpakket in hun handen krijgen. Ga dus niet te licht over de vormgeving van jouw albumcover en overweeg om samen te werken met een grafisch ontwerper. Die zal je niet enkel helpen bij het vormgeven van je visuele identiteit, maar ook bewaken dat alle bestanden correct worden aangeleverd voor digitaal gebruik of print.  

Geef je de opdracht om een artwork te maken aan een vormgever of fotograaf? Vergeet dan niet om goede afspraken te maken, want op het artwork heeft de maker ook auteursrechten. Concreet moet je heel goed oplijsten wat je allemaal met het artwork wil doen. Dient die enkel en alleen voor de hoes van de plaat (digitaal en fysiek) of ook voor afgeleide producten zoals merchandise, promomateriaal, etc.? Zet dit duidelijk op mail of nog beter: in een contract. Je kan bijvoorbeeld ook afspreken om alle auteursrechten te verkrijgen in ruil voor een vergoeding.

Voor een digitale release moet je rekening houden met een aantal aspecten. Zo zal jouw beeld op streamingplatforms vaak heel klein worden weergegeven. Een gedetailleerde tekening zal dus minder goed werken op een digitale release dan op de hoes van een vinylplaat. Daarnaast hebben Spotify, Apple Music, Deezer en de vele andere platforms en stores telkens andere voorwaarden voor hun artwork. Gelukkig zijn er wel een aantal basics die overal gelden: 

• Zorg ervoor dat je artwork van goede kwaliteit is. Het lijkt vanzelfsprekend, maar een gepixelde afbeelding komt ontzettend amateuristisch over en kan ook geweigerd worden door de verschillende platforms. Zorg voor een beeld van minstens 3.000x3.000 pixels, opgemaakt in het RGB kleursysteem. Zorg er ook voor dat de afbeelding perfect vierkant is, anders zou die kunnen worden geweigerd. Alle voorwaarden voor je hoes op Spotify vind je hier terug. Merk ook op dat artworks op digitale platformen vaak niet langer enkel afbeeldingen zijn. Zo werkt Spotify met bewegende Canvassen die je albumcover vervangen in de ‘Now Playing View’. Ook Apple Music speelt in op de trend met hun bewegende Album Motions. 

• Zet niet te veel, en vooral de juiste tekst op je artwork. Als je een single uitbrengt zorg er dan voor dat de titel van die single op het artwork staat en niet die van het album. Vermijd ook URL’s en e-mailadressen op je artwork. Ook woorden die tijdelijkheid insinueren zoals ‘out now’, ‘new single’ of ‘limited edition’… worden niet aanvaard.

• Als je een boekje hebt bij een digitale release, kan je die mee sturen naar je aggregator of label. Apple Music (store) maakt het mogelijk een digitaal boekje beschikbaar te maken bij digitale aankopen. Hiervoor betaal je vaak wel wat extra.

Als er een fysieke release aankomt, zijn er een aantal handige tips en een aantal verplichte voorwaarden waar je best rekening mee houdt:

• De rug: De smalle zijkant van de cd of plaat die je enkel ziet in de platenkast wordt de rug genoemd. Deze wordt best voorzien van de titel en de naam. Let daarbij op de tekstrichting: mensen kantelen hun hoofd automatisch naar rechts en niet naar links. 

• Barcode: Als je jouw cd’s of vinyl enkel na optredens wil verkopen, heb je geen streepjescode of barcode nodig. Maar als ze ook bedoeld zijn voor retail, moet er een barcode op. De meeste winkels gebruiken een streepjescode voor hun stockbeheer. 

• Logo’s: De logo’s van de platenfirma en/of distributeur vind je op de achterkant terug. Als je je eigen label hebt, is het aangewezen om zelf een logo ontwikkelen en dat samen met het logo van je distributeur op je cd te plaatsen. Staat er Sabam-repertoire op de plaat, dan moet je ook het letterwoord “Sabam” verplicht vermelden.

• Catalogusnummer: Elke platenmaatschappij nummert de fysieke releases die hij uitbrengt: de allereerste  krijgt het nummer 01, voorafgegaan door de naam van de platenmaatschappij. Vaak wordt die naam afgekort tot de initialen van het bedrijf. Het catalogusnummer kan je doorgaans helemaal zelf kiezen, dus ook als je een plaat in eigen beheer uitbrengt, kies je best zelf zo’n catalogusnummer.

• ©: Deze omcirkelde c staat voor ‘copyright’ en geeft aan dat het om auteursrechtelijk beschermd werk gaat. Het symbool wordt gevolgd door het jaar waarin de nummers de eerste keer zijn uitgebracht, en daarna komt de naam van de auteurs en/of publisher.

• ℗: De omcirkelde p die je achteraan een release vindt, geeft aan bij wie het masterownership van de cd of vinyl ligt. Het gaat met andere woorden om de producent (degene die de opname financierde). In het Engels staat deze ‘p’ dan ook voor ‘sound recording copyright symbol’ of ‘phonomark’. Ook hier wordt het symbool gevolgd door het jaar waarop de muziek voor het eerst is uitgebracht en de naam van de masterowner, in veel gevallen de platenfirma. Breng je de plaat uit in eigen beheer? Zet hier dan je artiesten- of bandnaam.

• Andere credits: de hoes is ook de ideale plek om specifieke personen te bedanken en alle muzikanten die meewerkten aan de opname te vermelden. Zet er ook telkens bij welke instrumenten ze speelden. Ook de producer (niet te verwarren met de producent), mixing en mastering engineer, opnamestudio en grafisch vormgever verdienen een vermelding.

  Copyright notice: Op bijna elke albumhoes vind je helemaal onderaan in kleine lettertjes de woorden ‘Unauthorised copying, reproduction, hiring, lending, public performance and broadcasting prohibited’ terug. Soms houden ze het korter en staat er gewoon ‘all rights reserved’. Deze zin is niet verplicht en draagt eigenlijk ook niets bij tot een goede bescherming. Die heb je immers automatisch door het auteursrecht. Breng je je plaat uit in de VS, dan is zo’n zinnetje wel verplicht.
  

Niet verplicht, maar wel uiterst handig om te vermelden: de tracklist, links naar je website/sociale media en eventueel andere contactgegevens van de band of het management, wanneer je wil dat mensen je kunnen bereiken voor bookings en dergelijke.

Ten slotte kan je er ook nog voor kiezen om een boekje, inner sleeve of poster aan de hoes toe te voegen. Dit boekje kan net zoals de cover een verschil maken voor de meerwaardezoeker. Hierin kan je onder andere songteksten, foto’s, tekeningen en de uitgebreide credits opnemen.