De Duitse beheersvennootschap GEMA (de Duitse zustervereniging van Sabam) heeft een baanbrekende auteursrechtzaak gewonnen tegen AI-gigant OpenAI, de organisatie achter de bekendste chatbot ter wereld: ChatGPT. Op 11 november 2025 oordeelde een Duitse rechtbank dat ChatGPT inbreuk maakt op het auteursrecht door het ongeoorloofd gebruik van Duitse songteksten uit het GEMA-repertoire. De rechtbank bepaalde met name dat OpenAI licenties had moeten verkrijgen voordat deze werken werden gebruikt om ChatGPT te trainen en te laten functioneren. 

Dit vonnis is van historisch belang, aangezien het de eerste keer is dat een Europese rechtbank de juridische kwestie heeft onderzocht en ten gunste heeft geoordeeld van makers wier werken door generatieve AI-systemen zijn gebruikt. De rechtbank stelde vast dat de systemen van ChatGPT kopieën van originele werken bevatten die worden gereproduceerd en beschikbaar gesteld als reactie op gebruikersprompts, wat een inbreuk op het auteursrecht vormt en dus een licentie vereist.

De rechtbank verwierp de verdediging van OpenAI. Argumenten dat het bedrijf kwalificeerde als een geprivilegieerde onderzoeksorganisatie, of dat het zich kon beroepen op de Europese uitzondering voor tekst- en datamining (TDM), werden terzijde geschoven. Hoewel de EU-wetgeving een TDM-uitzondering kent, rechtvaardigt deze niet de opslag en uitvoer van auteursrechtelijk beschermde songteksten door ChatGPT. De uitspraak creëert dus een duidelijke licentieverplichting. GEMA had OpenAI in september 2024 trouwens een specifiek licentiemodel aangeboden om een wettelijke basis voor het gebruik van muziek te bieden en eerlijke vergoeding voor makers te garanderen, maar OpenAI ging daar niet in mee. 

Hoewel OpenAI de beslissing ‘beperkt’ noemt en beroep overweegt, verduidelijkt het vonnis belangrijke juridische vragen over de interactie tussen nieuwe technologie en het Europees auteursrecht. GEMA heeft momenteel trouwens ook een aparte rechtszaak lopen tegen de AI-muziekgenerator Suno. Het is nog even afwachten wat die zaak zal uitwijzen, maar tegen OpenAI schept een duidelijk precedent dat de rechten van creatieve auteursrechthouders beschermt en verduidelijkt: ook exploitanten van AI-tools moeten zich aan het auteursrecht houden.