Muziek fungeert als een krachtige verbinder — tussen buurten, generaties, sectoren en beleidsdomeinen. In verschillende steden wordt geëxperimenteerd met een holistische en transversale benadering van muziekbeleid. Dat betekent: muziek niet afzonderlijk benaderen, maar als integraal onderdeel van stadsontwikkeling, sociale cohesie, economie, onderwijs en cultuur. Luister daarom actief naar al je stakeholders: artiesten, diverse gemeentediensten, organisatoren, horeca, … tot het publiek. Samenwerking staat centraal; en om dit te bekomen en ieders noden in kaart te brengen is het essentieel om de stem van al deze verschillende partijen te horen. Om daarna tot resultaten te komen, vormen stadsgedragen events een hefboom: ze brengen actoren samen en tonen de waarde van samenwerking in de praktijk.

Het betrekken van de buurt op jouw werking is niet mogelijk zonder de buurt te kennen. Of je nu werkt via een enquête, omgevingsanalyse, dieptegesprekken, informele inspraakmomenten met koffie en taart of een combinatie: stap één is altijd de lokale gemeenschappen in kaart brengen en jezelf bij hen ook kenbaar maken. Door zelf de buurten in te trekken creëer je een openheid en aanspreekbaarheid vanuit jouw organisatie, die nodig is voor een duurzame buurtwerking. Eenmaal buurtbewoners op jouw werking betrokken zijn, bijvoorbeeld als vrijwilliger, is het de rol van de vrijwilligerscoördinator om hun belangen te verdedigen binnen het team (“wees annoying”) en zoveel mogelijk gelijkheid en waardering te creëren. Spreek bijvoorbeeld van ‘onthaalverantwoordelijken’ in plaats van vrijwilligers, en overweeg een vergoeding.

In dit jaar van politieke onzekerheid is het des te belangrijker om de fundamenten van je muziekbeleid te verstevigen door bijvoorbeeld de maatschappelijke waarde in kaart te brengen en door in te zetten op de zichtbaarheid van je lokale scene. Een concertcircuit of muziekwedstrijd, zeker wanneer dit wordt opgezet met lokale partners of in samenwerking met omliggende gemeenten, vormt hier een ideaal project voor. We zien ook steeds meer regionale muziekconcours of concertcircuits (he)opstarten. Denk bijvoorbeeld aan Lawijtstrijd in het Waasland, Nief Talent in het Neteland en Zenne Op Toer in het Pajottenland en de Zennevallei. Maar evengoed Maanrockrally en Muzik1030. Deze trajecten zijn waardevol, niet alleen voor artiesten, maar ook voor alle overige betrokken spelers.

Samen met Lena Ingwersen van Music Cities Network verdiepten we ons in de rol van een lokale music officer, of muziekambtenaar. Waarom is het belangrijk om iemand toegewijd op muziek te laten werken? Wat zijn de vereisten om van een music officer te kunnen spreken, en hoe overtuig je jouw bestuur van deze taak? Wat alvast duidelijk werd is dat je best niet wacht tot je officieel de titel ‘Music Officer’ krijgt, wees het gewoon! Door je rol op te nemen, zichtbaar te maken en verantwoordelijkheid te nemen, groei je vanzelf toe naar een structureel erkende positie.

Nachtleven doet steden bruisen en zorgt in gemeenten voor jaarlijkse hoogtepunten. De dag en de nacht en haar cultuurbeleving hebben elkaar nodig en steeds meer is het inzicht gegroeid dat er een beleid nodig is dat die twee in evenwicht houdt. In gemeenten vertaalt dit zich meestal in een fuifbeleid, terwijl verschillende steden momenteel werk maken van een nachtbeleid. Waar het ene meer gericht is op het reglementeren en meestal vertrekt vanuit ‘Jeugd’, draait het tweede vaak iets meer om het activeren van de nacht, waarbij de diensten Economie of Cultuur vaker aan het stuur zitten. Hoe schep je een werkend kader voor de nacht, en wat kunnen gemeenten en de grootsteden hier van elkaar leren? 

Wat duidelijk werd is dat het in beide gevallen essentieel is om participatief te werken. Bouw je fuif- en nachtbeleid samen op met de sector en spelers zoals organisatoren, jeugdhuizen, cafés en de jongeren zelf. Betrek ze actief bij het ontwikkelen van fuif- of nachtbeleid. Dit collaboratieve proces, zoals toegepast door zowel FeestGoe Neteland via de jeugdraad en jeugddiensten als door de Nightlife Council Gent via open werkgroepen met de sector, leidt tot een beleidskader dat beter aansluit bij de realiteit en behoeften op het terrein.

Het zijn vragen die zowat iedere gemeente of organisator bezighoudt: hoe bereik je jongeren, hoe betrek je ze, maar misschien belangrijker, wat willen ze zelf? Vrijetijdsbesteding bij Gen-Z lijkt alvast sterk af te wijken van wat enkele jaren geleden de norm leek. Zo kopte De Morgen in oktober 2024 “Waarom de Vlaamse jeugd steeds minder fuift”. Wie jongeren echt wil bereiken én betrekken moet niet alleen fysieke ruimte bieden, maar ook eigenaarschap uit handen geven. Jongeren hebben nood aan plekken waar ze kunnen experimenteren, creëren en organiseren. Organisaties die durven loslaten én tegelijk ondersteunen, bouwen samen met hun doelgroep aan een duurzame, inclusieve en betekenisvolle vrijetijdswerking.