VI.BE

Steunpunt voor artiest
en muzieksector

Be The Change 2024: nog veel werk aan een gendergelijke en veilige muziekindustrie

Be The Change 2024: nog veel werk aan een gendergelijke en veilige muziekindustrie

Platenlabel Believe en distributiebedrijf TuneCore – in samenwerking met onderzoeksbureau MIDiA – publiceren voor de vierde keer hun Be The Change-rapport over de ervaringen, drempels en uitdagingen van vrouwen en genderdiverse personen in de internationale muziekindustrie. Hier lees je de belangrijkste uitkomsten én aanbevelingen voor organisaties, artiesten en professionals om tot een meer inclusieve, gelijkwaardige en eerlijke muziekindustrie te komen.  

19.03.24

Nieuws

En daar is nood aan: deze editie leidde tot een recordaantal van meer dan 4000 respondenten, waarvan bijna 3500 makers en een kleine 1000 muziekprofessionals. Zij zijn verspreid over 133 landen, want voor het eerst werd de enquête beschikbaar gemaakt in meerdere talen. Van de deelnemers identificeert 32% zich als vrouw, 64% als man en 6% als genderdivers. De grootste deelnemende leeftijdsgroepen waren 25-34 (28%) en 35-44 (22%). 

Naast een internationale bril om de unieke uitdagingen en drempels van artiesten en muziekprofessionals in kaart te brengen, hanteerden de onderzoekers ook een intersectionaal kader om aandacht te hebben voor hoe verschillende vormen van discriminatie kunnen overlappen in de muziekindustrie. Dat resulteerde ook in drie acties die vrouwelijke en genderdiverse deelnemers aanstippen als de meest belangrijke voor positieve verandering:

  1. diversiteit in machtsposities (45%);
  2. inkomenstransparantie (38%); 
  3. strengere  opvolging en bestraffing (36%)

Opvallend: mannen duiden bovenstaande opties beduidend minder aan als oplossingen. Zo koos bijvoorbeeld slechts 28% van hen voor machtsdiversiteit als meest prominente actie. 

Trends van 2021 tot nu

Naast jaarcijfers en actiegerichte aanbevelingen blikt Be The Change 2024 ook terug op eerdere rapporten (sinds 2021). Zo blijkt dat 60% van de vrouwen aangeeft slachtoffer te zijn geweest van seksuele intimidatie – een daling t.o.v. de 82% in 2021. Ook meldt bijna de helft van de deelnemende vrouwen en genderexpansieve personen dat hun zelfvertrouwen en -motivatie zijn verbeterd; en een derde dat hun carrièrekansen en promotie zijn verbeterd. 28% zegt ook dat de diversiteit van personeel is toegenomen, en 31% dat er meer erkenning is voor genderminderheden. 

Toch zijn er ook negatieve tendensen: zo meldt slechts een vijfde van de deelnemende mannen en vrouwen een inkomsten- of salarisverhoging. En wel 60% van de deelnemende vrouwen en genderexpansieve personen zag geen verandering in ‘negatief, agressief of ongepast gedrag van het publiek online’, dat genderexpansieve personen ook harder treft dan vrouwen (27% tegenover 18%). Tot slot viel ook op dat het perceptieverschil tussen mannen en vrouw rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, is vergroot tussen 2022 en 2024 met 4%. 

Die trends blijken uit de onderdelen van het rapport, die we hieronder uit de doeken doen. Daarna vatten we samen wat stakeholders kunnen ondernemen! 

Een ongelijk speelveld

  • Vrouwelijke muziekprofessionals maken dubbel zoveel kans om te ontdekken dat ze minder zijn betaald dan hun mannelijke collega’s (51%), dan vrouwelijke artiesten tegenover mannelijke (25%) – maar allicht ligt dat percentage nog hoger door de groep die het niet ontdekt. 
  • Vrouwen en genderdiverse personen hebben dubbel zoveel kans als mannen om carrièrekansen te missen (33 en 38 procent tegenover 20); hun ervaring in vraag gesteld te krijgen (35 en 36 procent vs. 14) en onderbroken te worden tijdens meetings. 34% van de deelnemende vrouwen maken daar melding van ten opzichte van amper 7 procent van de mannen - bijna het vijfvoudige dus. 
  • Intersectionele discriminatie verergert de inkomenskloof. Zo ontdekte bijna de helft van de vrouwen van een etnische minderheid, dat ze minder werden betaald dan mannen. Hetzelfde geldt voor vrouwen met handicaps (44%) of die deel uitmaken van de LGBTQIA+ gemeenschap (41%). 

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld

  • De seksualisering van vrouwen en normalisering van seksueel grensoverschrijdend gedrag (S)GG komt in veel gevallen naar boven. 79% van de vrouwen rapporteerde een druk om er “goed uit te zien,” en bijna de helft ervoer die druk als “frequent.”
  • 3 op de 5 vrouwen in de muziekindustrie hebben SGG ervaren; 1 op 5 seksueel geweld. Respectievelijk rapporteerden amper 28% en 23% van hen de feiten, om verschillende redenen. De grootste in beide gevallen zijn echter de vrees voor repercussies (gemiddeld 60%) en het ongeloof dat er iets zou veranderen aan de situatie (gemiddeld 63%). 
  • Vrouwen actief als muziekprofessional zijn niet alleen vaker slachtoffer van GG (65% vs. 58%); ze rapporteren het ook minder vaak. Van alle vrouwen die toch melding maakten van seksueel geweld, tekende meer dan de helft op dat ze werden genegeerd (56%), dat ze werden genegeerd (38%) of gezegd te zwijgen erover (29%). Opvallend: van vrouwen die GG meldden, voelde 26% zich gesteund. 
  • Over mannen vallen ook enkele cijfers op: zo gaf slechts 37% aan dat ze GG hadden opgemerkt, tegenover 67% vrouwen. Bij seksueel geweld liggen beide cijfers nog lager: 14 versus 30%. De helft van de mannen gaf ook aan dat ze niks meldden vanwege het gevoel dat het niet hun plaats was – terwijl hun klachten met 36% vaker gevolg krijgen dan de 28% onder vrouwen. Maar ook mannen dragen de gevolgen als ze zich uitspreken: 16% voelde zich geblacklist of kreeg te horen om te zwijgen. 
  • Een derde van vrouwen en genderdiverse personen meldt dat ontoelaatbaar gedrag in de laatste twee jaren is afgenomen, wat overeenkomt met de daling in slachtoffers van SGG. Toch blijft een meerderheid (58%) overtuigd dat er geen verandering is in het aantal gevallen. 

Perceptieverschillen

  • Bijna de helft van de vrouwen en 41% van de genderdiverse deelnemers vindt dat de muziekindustrie discrimineert op basis van gender; slechts 16% van de mannen vindt dat ook. Daartegenover vindt 44% van de mannen dat de muziekindustrie inclusief; ongeveer een kwart van de vrouwen en genderdiverse personen vindt dat ook. 
  • Mannen (h)erkennen wel problematische gedrag, zoals de druk om er ‘goed’ uit te zien, microagressies en seksueel grensoverschrijdend gedrag – maar volgens onderzoekers duiden ze die veel vaker aan als eenmalig omdat ze geen last van ondervinden. 
  • Wie direct slachtoffer is, zal veel sneller discriminatie rapporteren – des te meer in het geval van intersectionele overlap. Zo vindt slechts 25% dat de muziekindustrie discrimeert op basis van huidskleur, tegenover 54% van de deelnemers van huidskleur. Dat aantal stijgt zelfs tot 66% bij vrouwen van kleur. Het is met andere woorden moeilijker in muziek als vrouw, als persoon van kleur – maar nog moeilijker als vrouw van kleur. Een soortgelijke trend tekent zich af op basis van leeftijd. 

Digitalisering & grensoverschrijdend gedrag

  • Ook online grensoverschrijdend gedrag werd gemeten. Zo kreeg 44% van de vrouwen online al eens te maken met trollengedrag of pesterijen, tegenover 37% mannen. Genderdiverse personen lijken daar het meest en vaakst onder te lijden met 57%. 
  • Dit probleem neemt ook toe met leeftijd: vrouwen in de leeftijdsgroep 35-44 gaven het meest van al aan dat ze te maken kregen met zulk pestgedrag online. 
  • Slechts 10% van de deelnemers verwacht dat AI meer diverse stemmen aan het woord zullen laten. Zulke modellen worden getraind op basis van datasets die vaak al zijn getekend door historische vooringenomenheid en mainstream smaakpatronen. Volgens de onderzoekers zullen tools zonder nuance dan ook bestaande ongelijkheden versterken. 

Mentaal welzijn

  • Door de band genomen meldt de helft van alle deelnemers verbetering op het gebied van vertrouwen, motivatie en optimisme – een hele verbetering in de jaren na de lockdowns. De enige verslechtering die wordt opgetekend, is stress: 44% geeft aan dat die is toegenomen in de voorbije twee jaren. 
  • Opnieuw toont de intersectionele aanpak een disproportioneel effect van stress op vrouwen van kleur (46% t.o.v. 44%) of die zich identificeren als LGBTQIA+ (56%). Vrouwelijke muziekprofessionals lijden er ook meer onder dan makers, met 53% tegenover de 44% genderdiverse en 39% vrouwelijke makers. 

De weg vooruit

De drie voornaamste actieterreinen – meer diversiteit in machtsposities, inkomenstransparantie en strengere bestraffing van grensoverschrijdend gedrag – lichtten we al eerder uit. Maar is er ook geloof in verbetering? De cijfers tonen aan dat leidinggevenden van labels, festivals en overheden stelselmatig minder worden vertrouwd om verandering te realiseren. Bijna 4 op de 10 deelnemers plaatsen daarom hun vertrouwen in individuele makers en artiesten, die bijvoorbeeld eigen organisaties en labels oprichten of gemarginaliseerde groepen in de muzieksector ondersteunen.
 

Wat kan jij doen?

Be The Change 2024 benoemt ook concrete acties die stakeholders kunnen ondernemen rondom perceptieverschillen, inkomenstransparantie en acties tegen grensoverschrijdend gedrag. Ook die vatten we hieronder voor je samen, met aangepaste Belgische en Vlaamse voorbeelden en grassroots organisaties! 

Voor iedereen

Voor leidinggevenden en HR-verantwoordelijkheden

  • Diversifieer je sollicatiecomités en je kandidatenpoelen door beroep te doen op databases voor diverse kandidaten zoals SheDidIt of contact op te nemen met andere organisaties of professionals uit de sector;
  • Ondersteun nieuwe werknemers met mentorprogramma’s en training en volg (anoniem) hun tevredenheid op. Ondersteun en onderwijs je team met (verplichte) trainingen, en informeer hen over vertrouwenspersonen en meldingsplatformen;
  • Stel doelen voor meer gelijkheid in je organisatie a.d.h.v. pledges zoals Keychange.

Voor artiesten en makers

  • Werk met organisaties die een divers personeelsbestand hebben en/of die zich hebben gecommitteerd aan doelstellingen voor gendergelijkheid;
  • Erken de machtsverschillen die vrouwen ervan kunnen weerhouden om voor zichzelf op te komen en houd seksueel contact (verbaal en fysiek) buiten de werkomgeving;
  • Neem verantwoordelijkheid om het mentale en fysieke welzijn van artiesten te beschermen: bied toegang tot therapie, screen van sociale media-interacties op pesten en intimidatie, plan bewust pauzes in van pauzes en zorg voor een buddysysteem in de studio;
  • Voor psychologische hulp kunnen artiesten beroep doen op financiële steun van LIVE2020. Meer daarover lees je hier;
  • Begrijp dat artiesten verschillende uitdagingen en voorkeuren zullen hebben, afhankelijk van hun context en achtergrond, en wees bereid om werk overeenkomstig aan te passen – vooral voor ouders en verzorgers.

Voor overheden, toezichthouders en handelsorganen

  • Ontwikkel wetgeving om het gebruik van geheimhoudingsovereenkomsten in gevallen met seksuele intimidatie en geweld te verbieden;
  • Ontwikkel wetgeving op basis waarvan werkgevers salarisbereik en gelijkheidspraktijken en statistieken moeten bekendmaken.

Voor zalen, opnamestudio's en conferentieruimtes

  • Engageer jezelf voor een divers samengesteld(e) programma of line-up;
  • Ontwikkel regels die grensoverschrijdend- en wangedrag verbieden, geef die duidelijk en handhaaf ze. Neem de regels ook op in contractovereenkomsten;
  • Geef vertrouwelijke ondersteuning voor iedereen die te maken krijgt met wangedrag, bijvoorbeeld via contactpersonen zoals stewards, een social safety team of medewerker, of via een telefoonnummer. Lees hier hoe de AB het aanpakt. Nog zoekende? Doe beroep op grassroots organisaties zoals Flow

Voor vzw's

  • Geef het voorbeeld met de ontwikkeling van toegankelijke, crowdsourced online handleidingen voor het salarisbereik dat creatieve makers voor bepaalde opdrachten mogen verwachten;
  • Bied leermiddelen aan voor de muziekindustrie, ondersteun jonge vrouwen en genderexpansieve personen (zoals onze Waalse collega’s van SCIVIAS) en informeer jonge personen over de genderkloof en waarde van diversiteit;
  • VI.BE is ook partner voor de jaarlijkse FINTA-dag voor de muziekindustrie op Internationale Vrouwendag: lees hier het verslag van de meest recente editie.

Vul de enquête in

VI.BE en PXL-Music werken samen aan een datagedreven onderzoek naar onze muziekprofessionals. Wat is de verdeling van persoonskenmerken als gender, opleiding, herkomst of leeftijd? En wat zijn hun ervaringen met uitsluiting en discriminatie? Vul de enquête in, en help ons voor het eerst deze data verzamelen.

2024-03/eng-be-the-change-report
Amplo december

Reclame