Laat jongeren zelf ideeën aanbrengen én uitvoeren, van programma en inhoud tot (communicatie)stijl of sfeer. Geef hen een mandaat in communicatie, programmatie of vormgeving en vertrouw op hun expertise. Durf loslaten waar het kan, maar bied begeleiding waar nodig, bijvoorbeeld bij financiën of productie. Zo worden jongeren geen doelgroep, maar medemakers.

Bouw aan vertrouwen door een warme, herkenbare plek te creëren waar jongeren zich écht welkom voelen. Zorg voor een sfeer die loskomt van het ‘instellingsgevoel’, via taalgebruik, uitstraling en energie. Een alcoholvrije setting kan bijvoorbeeld drempels verlagen en inclusie vergroten. Een gevoel van veiligheid is zeer belangrijk en zit in details: in wie je bent, hoe je communiceert en welke ruimte je biedt.

Kies per event, avond of traject bewust voor een specifieke doelgroep in plaats van iedereen tegelijk te willen bereiken. Jongeren voelen zich sneller veilig en aangesproken als het duidelijk is voor wie een moment bedoeld is. Door niches te kiezen, zoals studenten, lokale artiesten of niet-drinkende jongeren, creëer je herkenning en verbondenheid. Zorg op langere termijn voor een plek voor iedereen, maar elk op hun beurt, het hoeft niet allemaal tegelijk. Daarbij komt dat waar je faciliteert voor de meest kwetsbaren of gemarginaliseerden in onze samenleving, je automatisch faciliteert voor iedereen.

Vergeet de offline wereld niet. We denken vaak dat de volledige leefwereld van jongeren zich online afspeelt, maar ook jongeren worden online overspoeld. Zet in op fysiek bereik via affiches, flyers, schoolbezoeken en lokale netwerken. Ga waar jongeren écht zijn. Geef hierbij ook aandacht aan niches of scenes die vaak onder de radar blijven. Je hoeft hun wereld niet volledig te begrijpen, maar maak wel ruimte voor wat er leeft. Zo toon je erkenning én bouw je vertrouwen op.

Maak communicatie persoonlijk en eigentijds door jongeren niet alleen te bereiken, maar hen ook zelf aan het woord te laten. Laat hen content maken, events aankondigen of stories delen vanuit hun eigen stem. Dat voelt herkenbaar en spreekt hun netwerk veel sterker aan dan formele communicatie. Gebruik tools als WhatsApp-groepen of Instagram en geef jongeren hierin verantwoordelijkheid. Zo wordt communicatie iets van de jongeren zelf. Niet alleen voor hen, maar ook door hen.

Bied jongeren ruimte om te proberen, te falen en te groeien. Herdenk hierbij wat ‘kwaliteit’ betekent. Zo mogen verbinding en sfeer zwaarder doorwegen dan een professionele productie of een perfect optreden of event. Denk ook samen na over vormen die bij hen passen, zoals een huiskameropstelling of een intiem open podium. Zo ontstaat er ruimte voor eigenaarschap en vertrouwen.

Werk samen met jongeren uit je eigen omgeving: studenten, jonge makers, collectieven of scholen. Zij hebben talent én voeling met hun leeftijdsgenoten. Bouw bruggen tussen jouw werking en hun leefwereld, en bied ruimte om zelf te organiseren of creëren. Programmeer niet alleen voor jongeren, maar mét hen. Zo groeit wederzijds respect én relevantie.

Uitgaan of concerten bijwonen is voor jongeren vaak duur, moeilijk bereikbaar of onveilig. Wees je hiervan bewust, maar even goed van drempels als sociale klasse of religie. Verwacht ook geen vanzelfsprekend engagement. Jongeren geven hun grenzen snel aan en willen iets terug voor hun inzet. Denk daarom creatief na over waardering: niet alles hoeft in geld vertaald te worden, maar erkenning is wél essentieel. Luister actief naar wat vrijwilligers écht nodig hebben.

Wanneer jongeren wegblijven, is het belangrijk om te begrijpen waarom. Stel oprechte vragen zoals: “Waarom kom je niet?”, “Wat doe je wél?” of “Wat heb jij nodig van deze plek?”. Luister zonder oordeel en gebruik hun antwoorden om je werking bij te sturen. Geef jongeren niet alleen een stem, maar toon dat je er iets mee doet. Zo groeit vertrouwen en betrokkenheid.

Voor de cultuurhuizen onder de lezers: Herdenk het cultuurhuis als meer dan een plek voor concerten of voorstellingen. Kan jouw gebouw een cave (veilige haven) worden waar jongeren zich écht thuis voelen? Voorzie ruimtes die meebewegen met het ritme van de jongeren: overdag een veilige chillplek, ’s avonds een warme setting voor muziek of workshops. Zo wordt het cultuurhuis geen plek waar jongeren moeten zijn, maar waar ze willen zijn.