Wanneer er wordt gesproken over ‘sampling’ in de volksmond, weet iedereen ongeveer wel waarover het gaat. Meestal wordt er een voorbeeld van twee liedjes aangehaald waarbij in het ene lied de melodie of de zang van het andere lied eenmalig of repetitief voorkomt.

In het algemeen wordt sampling gezien als “het fenomeen waarbij een gedeelte van een bestaand werk of bestaande prestatie wordt overgenomen en geïncorporeerd in een nieuw (muzikaal) werk”. In het eerste deel van deze thesis zal het begrip ‘sampling’ worden uitgelegd in zijn verschillende verschijningsvormen. Wanneer en hoe is sampling ontstaan en welke soorten sampling bestaan er?

In het volgende hoofdstuk wordt het juridisch kader van sampling bestudeerd, bestaande uit de internationale, nationale en Europese regelgeving en rechtspraak. Hierbij zal het concept van sampling gelinkt worden aan de Belgische regelgeving inzake het auteursrecht en de naburige rechten. Vervolgens zal op vlak van rechtspraak het Pelham-arrest en de James Brown is dead-zaak centraal staan. Samen met het Spiegel Online-arrest en het Funke Medien-arrest vormt het Pelham-arrest een geheel van arresten dat het spanningsveld blootlegt tussen enerzijds het auteursrecht en naburige rechten en anderzijds fundamentele grondrechten, waaronder de informatievrijheid, vrijheid van ondernemerschap en vrijheid van kunst. De impact van de zaak Pelham zal aan de hand van een analyse, zowel op Europees niveau als nationaal niveau, uitgebreid behandeld worden.

In het tweede deel van deze masterproef wordt er een link gemaakt met de praktijk van sampling in de muziekindustrie. De verschillende actoren die meespelen in de praktijk worden op basis van hun juridische input geschetst in dit eerder pragmatische deel van het onderzoek: de artiest, de platenmaatschappij, de beheersvennootschappen en de muziekuitgevers en enkele nieuwe actoren zoals sample factories, clearinghouses en sample trolls. Daarnaast wordt in dit deel de contractuele praktijk van sample clearing onder de loep genomen.

In het derde deel van dit onderzoek wordt er ingegaan op de knelpunten die spelen in de grijze zone die zijn teruggevonden tijdens het veldonderzoek en de analyse van het juridisch kader. Dankzij meerdere interviews met experts in het vakgebied, was er de mogelijkheid om te polsen naar eventuele problemen en leemtes in de praktijk. Uiteindelijk bleek er weinig sprake van expliciete ‘problemen’ maar eerder discussiepunten. Als eerste zal de juridische onwetendheid bij de artiest zelf worden aangekaart. Daarnaast komt het nogal controverse criterium van herkenbaarheid en de toepassing van de citaatuitzondering op muziekwerken aanbod. Ten slotte worden enkele mogelijke oplossingspistes aangehaald als antwoord op de knelpunten: het aanbieden van een template van een sample overeenkomst, meegaan met de digitalisering van onze maatschappij, het gebruik van Creative Common-licenties en het overwegen van een systeem van zelfregulering.