We treffen Isy Baeyens op een zondagmiddag voor de deuren van De Roma, in een intussen zeldzaam lentezonnetje. Ze neemt ons mee naar Amor, de kleine zaal naast de befaamde concertzaal in hartje Borgerhout. Amor groeide de laatste tijd uit als een plek voor jong, opkomend talent. Baeyens zal tijdens ons gesprek meermaals herhalen dat het haar persoonlijke missie is om dat jonge talent én een jong publiek aan De Roma te binden. 

Baeyens boekt, samen met collega Toon Van Deuren, als muziekprogrammator vandaag de muzikale acts die je in De Roma kan zien. Zelf heeft ze als gitariste ook al op het podium van De Roma mogen staan. Dat was tijdens AfroBlood in 2019, toen ze in de band MamaNaFanta speelde. “Op mijn zestiende werd ik verliefd op de gitaar. Momenteel speel ik met artiesten als Abrahamblue en Loyk. Het toeval wil dat één van de artiesten die ik onlangs boekte voor De Roma mij via haar management vroeg of ik als gitarist mee op tour wilde met haar. Ze had geen idee dat ik de boeker was voor die artiest. It’s a small world”, lacht Baeyens.

Tegelijk is die wereld ook groot en bood die lange tijd veel mogelijkheden voor de Antwerpse. “Ik vind heel veel dingen leuk en interessant. Als prille twintiger wilde ik dan ook zoveel mogelijk uitproberen”, vertelt ze over haar parcours. “Ik heb nog in een woonzorgcentrum gewerkt, begon ooit een opleiding aan het conservatorium die ik niet afmaakte, en heb nog gitaren leren bouwen.”

“Uiteindelijk deed ik de opleiding sociaal-cultureel werk. Dat bracht me bij de Zomerfabriek in Berchem waar ik locatieverantwoordelijke was en nu uiteindelijk bij De Roma. Ik deed hier eerst de maatschappelijke programmatie (onder andere culturele events, panelgesprekken, filmvertoningen, red.) Ik zag me toen pas binnen een jaar of tien doorgroeien naar de muzikale programmatie. Maar nog geen half jaar later kreeg ik de kans om muziekprogrammator te worden. Dat was in volle coronacrisis. Ergens een geluk bij een ongeluk, want het gaf me de kans en ruimte om rustig in deze job te groeien.”

Het Early Birds festival van 10 mei dat je programmeerde, heeft een line-up die uitsluitend bestaat uit vrouwen van kleur. Dat klinkt als een statement. 

“Dat is het nochtans niet. Toch niet helemaal. (lacht) Uiteraard wilde ik bewust een diverse line-up programmeren, maar dat het uiteindelijk uitsluitend vrouwen van kleur zijn geworden, is eerder organisch gegroeid en had ook met praktische zaken te maken.”

Een volledig vrouwelijke line-up is een mooi ideaal, maar ook een risico. De ervaring leert dat er nog altijd minder volk op afkomt.

“Voor gevestigde waarden of internationale vrouwelijke artiesten in de grote zaal van De Roma is dat minder een issue. Die ticketverkoop loopt vlotjes en in het publiek zal je ongeveer een genderevenwicht zien. Bij nieuwere acts ligt dat evenwicht soms nog moeilijk.”

“Waar dat aan ligt en wat we eraan kunnen doen, weet ik zelf ook niet. Het vraagt tijd en investering. Het (mannelijke) publiek is er nu misschien nog niet helemaal klaar voor, maar dat wil niet zeggen dat we de handdoek in de ring gooien. Het is aan ons om vrouwelijk talent nog altijd in de kijker te blijven zetten en dat podium te bieden. Ik zie het als mijn persoonlijke missie om meer diversiteit op onze podia te brengen en in het publiek. Ik heb als programmator een privilege gekregen en dat wil ik gebruiken om meer diversiteit op onze podia, in ons publiek en achter de schermen te brengen.”

“Het is bovendien een luxe dat we bij De Roma niet altijd rekening moeten houden met de commerciële logica van vraag en aanbod. Onze programmatie is heel divers. We brengen grote, gevestigde waarden die de grote zaal van De Roma doen vollopen. De zekerheid en winst die dat oplevert, kunnen we investeren in jongere artiesten. In Amor kunnen we dan meer experimenteren, zodat jonge artiesten alsnog een plek bij ons kunnen krijgen.”
 

Wat moet je doen als jonge artiest om een podium te krijgen in De Roma?

“We kijken zelf altijd uit naar interessante acts. We volgen artiesten op de voet, zodat we weten wanneer ze met een nieuw project komen. Een showcasefestival als Eurosonic Noorderslag richt zich specifiek op jong, opkomend talent. Daar zijn we steevast op aanwezig en spreken we zelf artiesten aan.”

“Maar artiesten kunnen ook simpelweg een mailtje of DM sturen naar ons. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het niet altijd lukt om alles te beantwoorden. Maar we hebben het wel gezien en sommige artiesten houden we dan in het achterhoofd. Als de gelegenheid zich voordoet, contacteren we hen. Een tip is om regelmatig te mailen. Ooit is er het juiste moment en zullen we je met alle plezier boeken. De aanhouder wint!”
 

Hoe bepaal je welke acts je boekt?

“Samen met mijn collega Toon verdelen we het werk. Het gebeurt wat organisch. Het is niet zo dat ik insta voor een reeks genres en Toon voor andere genres. De jongere acts komen in de praktijk wel sneller bij mij terecht. En soms hangt het af van wie er tijd heeft.” (lacht) 

“Het fijne aan De Roma is dat we heel breed kunnen gaan. We boeken artiesten voor een oud, maar trouw publiek en artiesten voor een jong, nieuw publiek. Daardoor is er veel speelruimte voor vernieuwing. Het is zaak om ons trouwe publiek niet uit het oog te verliezen, maar ook te blijven meesurfen op de nieuwe ontwikkelingen in het muzieklandschap.”

De cultuurhuizen konden die jonge artiesten vroeger echt mee op de kaart zetten. Nu hebben ze online al bekendheid en een following. Verandert dat iets in jullie samenwerking als je hen boekt?

“Online heeft zo’n artiest inderdaad zijn eerste stappen al kunnen zetten en zo rustig kunnen groeien. Die zal zelfzekerder voor de dag komen en minder geïntimideerd zijn om live te spelen. Ze zijn niet per se veeleisender geworden, ze staan misschien meer op hun strepen, maar dat is goed. Een opkomende artiest brengt vandaag wel al meteen een hele crew mee. Er is altijd iemand die hem volgt met de camera voor vlogs, een eigen make-up artist, … Dat is leuk om te zien. Het is heel erg DIY, maar heeft toch ook al iets professioneels. Zulke artiesten hebben misschien nog niet veel ervaring met liveoptredens voorbereiden, maar daar begeleiden we hen dan ook graag in.”

“We zien dat Brussel momenteel een echte hotspot is. Zeker voor internationale artiesten. België is voor hen gelijk aan Brussel. (lacht) Aan ons om de meerwaarde en de charme van een stad als Antwerpen aan te tonen. De grote zaal van De Roma blijft daarbij een grote troef. Onze zaal ademt geschiedenis, ze heeft echt een ziel.”

“Vandaag is het ook een uitdaging om het trouwe, maar online publiek van zo’n nieuwe artiest naar de live optredens te krijgen. We merken dat die fans niet snel een ticket kopen voor een show. Nochtans is dat zo’n meerwaarde. Een liedje mag dan nog zo goed geproducet zijn in de studio en fantastisch klinken door je hoofdtelefoon, er gaat niks boven de beleving van een liveshow.”
 

We zitten hier op de Turnhoutsebaan in Borgerhout. Aan de voordeur van De Roma zie ik veel jongeren en mensen van kleur passeren. Hoe krijg je ze zover dat ze De Roma binnenstappen?

“Dat blijft ook na twintig jaar een uitdaging. De manier waarop gemeenschappen muziek en cultuur beleven, is soms anders. Het is belangrijk dat we de buurt blijven betrekken en hen om advies vragen, polsen wat hun noden zijn. Collega’s als Nassira (Llouh, sinds kort maatschappelijke programmator, red.) geven hun input. Nassira kan muziektips geven, geïnspireerd door diens Marokkaanse achtergrond. Ook de collega’s die de promo verzorgen zijn bijvoorbeeld vaak wandelende muziekencyclopedieën. Daarom is het belangrijk dat wij als organisatie ook altijd blijven werken aan inclusie. Op dit moment zijn we nog een te witte, homogene organisatie. Het minste wat we op dit moment kunnen doen, is onze oogkleppen afdoen en breed genoeg blijven denken.”

Als jullie dan een intersectioneel event organiseren zoals de queer iftar tijdens de ramadan, komt De Roma ook weer in het oog van de storm terecht.

“Ik wil daar niet veel meer over kwijt. We waren ons bewust van de gevoeligheden. Met Marhaba (vereniging voor queers met een migratieachtergrond, red.) hadden we een goeie partner gevonden voor het event. We wouden de queer iftar bewust lowkey houden. Maar het werd plots gekaapt door politici en opgeklopt door media. Het is zeer spijtig dat het zo is moeten gaan. We blijven wel achter dat initiatief staan en zijn ervan overtuigd dat een iftar, gericht op de LGBTQ-gemeenschap, zijn plek heeft in onze programmatie, ook in Borgerhout.”

Tot slot: hoe zien de komende twintig jaar eruit voor De Roma?

“Ik vind het heel spannend. We zijn stevig gegroeid doorheen de jaren. Kijk alleen al naar de hoeveelheid van acts en evenementen die op onze kalender staan. Ik hoop alleszins dat we over twintig jaar nog altijd kunnen rekenen op zo’n grote en mooie poule aan vrijwilligers. De Roma heeft een warme gemeenschap. En als ik de nieuwe generatie artiesten en muziekliefhebbers mee in het bad kan trekken, is mijn missie geslaagd.”