Cafés, restaurants ... zijn opnieuw open. De vraag is maar hoe klanten zich zullen aanpassen aan dat ‘nieuwe normaal café- of restaurantbezoek’, want vanzelfsprekend is het niet. Al helemaal niet vanzelfsprekend is hoe de culturele sector het hoofd blijft bieden aan deze – zo lijkt wel – eeuwigdurende stilstand. Al sinds midden maart hebben muzikanten, producers, dj’s, technici en al wie van dicht of veraf iets met de muzieksector te maken heeft, geen inkomsten. Ja, er zijn sporadisch, soms betalende, online concerten, maar daarmee beleg je geen boterhammen, laat staan dat je met die inkomsten wekelijks brood op tafel zet. Hoe de muzieksector uit de impasse zal komen en hoe gehavend die sector zal zijn, is nog even koffiedik kijken. VI.BE sprak met Steven Van Belle, jonge ondernemer, programmator bij Fuse, organisator en booker bij VOLTAGE ... een stem uit de hoek van de dance. Ook daar knallen geen beats uit de speakers.

“De directe impact is groot en op alle fronten,” steekt Steven van wal, “ik werk ondertussen al acht jaar traag en gestaag aan mijn ‘carrière’ als organisator en dj. Dit jaar stond helemaal in het teken van internationale ontplooiing. Ik wou meer in het buitenland optreden. In het voorjaar heb ik gespeeld in Barcelona en London en er waren contacten voor optredens in Parijs, Berlijn en nog andere grote buitenlandse steden. De trein leek mooi op de rails te staan. Als dj die zelf geen platen uitbrengt, is het niet zo makkelijk om dat voor elkaar te krijgen. Het is een werk van lange adem, iets wat je stap voor stap opbouwt. Dat momentum is nu wat gebroken en ik kan maar hopen dat ik die trein terug op gang krijg. Ook in België werden talloze gigs gecanceld; dat zijn een pak inkomsten. Na zeven jaar investeren in VOLTAGE festival en ons label was dit ook het jaar waarin ik investeringen voor het eerst terug zou beginnen te verdienen. Dat wordt dus nog even wachten. Als je heel deze situatie met een film moet vergelijken, is het alsof iemand op de pauzeknop duwt tijdens de scene waarin de ontknoping zit. Het is frustrerend en ongelofelijk slecht getimed.”

Welke gevolgen zie je op lange termijn?
Steven: “Die zijn moeilijk in te schatten. Niemand weet hoe het virus verder zal evolueren en of er een echte oplossing komt. Komt er een vaccin? Hoe lang blijven de social distancingmaatregelen gelden? Hoeveel clubs, festivals en events zullen aan deze crisis ten onder gaan? En gaan mensen überhaupt nog willen uitgaan in kleine, zweterige clubs en locaties? Organisatoren moeten antwoorden zien te vinden op een nieuw normaal en krijgen af te rekenen met tal van obstakels.”

“Voor muzikanten en hun entourage biedt deze crisis tijd voor reflectie. Ik denk dat we het huidige model van muziekconsumptie en bij uitbreiding het verdienmodel van artiesten in vraag moeten durven te stellen. De afgelopen jaren is dat model volledig scheefgetrokken. Waar je als artiest vroeger ging optreden om je plaat te promoten, is het nu andersom: muzikanten brengen platen uit, zodat ze kunnen optreden. Het zijn de optredens die brood op de plank brengen, niet de platenverkoop of de streaming. Het is jammer dat we van het ene uiterste naar het andere zijn geëvolueerd, want ik denk dat de ideale situatie ergens tussenin ligt.”

Steven: “Er moeten meer opbrengsten uit muziekverkoop, muziekdownloads en streams terugvloeien naar de artiesten en de labels. Nu zijn er veel te veel tussenpersonen die met het grootste deel van de koek gaan lopen. Te veel spelers (Spotify, YouTube, Soundcloud) hebben een verdienmodel dat gebaseerd is op muziek zo goed als gratis ter beschikking te stellen. Dat is niet oké. Vandaag betaal je voor een Spotify-abonnement tien euro, waarvoor je met een gezin van vier toegang hebt tot vrijwel alles waar je naar wil luisteren. Het gevolg is wel dat een artiest of een label amper iets verdient aan streamen, want met 0,0008 euro per afgespeelde song moet je al een paar duizend streams hebben voor je er iets aan verdient. Waarom krikken streamingplatformen dat bedrag niet op naar 20 of 30 euro per maand? Ik kan me niet voorstellen dat iemand ooit zou zeggen dat hij een slechte deal krijgt wanneer hij voor 20 euro per maand alle muziek ter wereld ter beschikking krijgt. Een dergelijke kleine ingreep zou de inkomsten van muziekstreaming van 10 euro per vier personen naar 80 euro brengen. Dat betekent dat de inkomsten uit streaming significant kunnen stijgen en dat artiesten dus een iets fairdere verloning krijgen.

“Het zou ervoor kunnen zorgen dat artiesten een stabieler inkomen hebben dat niet meer volledig afhankelijk is van enkel optreden. Het zou de gages ook iets kunnen verlagen, zodat ook de risico’s voor organisatoren kleiner worden.”

Hoeveel dj-sessies of projecten zag jij al geschrapt en wat zijn de financiële gevolgen daarvan?
Steven: “Een tiental. Dat zijn een paar duizend euro aan inkomsten. Meer nog dan de centen is het als artiest gewoon heel zuur om het moment te verliezen. Een carrière opbouwen doe je door weldoordachte keuzes te maken. Dat gaat langzaam. Voor mezelf en veel artiesten van ons label/agency was 2020 een cruciaal jaar, een jaar van internationale doorbraak. Wanneer je op deze manier jaren werk in het water ziet vallen, vind je geld relatief en zie je vooral dat je droom doorprikt wordt.”

Met andere woorden: het is niet enkel een financiële, maar ook een mentale aderlating. Kan je ergens op terugvallen?
Steven: “Ik werk gelukkig voor verschillende projecten tegelijk. Als booker bij Fuse val ik momenteel terug op economische werkloosheid en voor mijn bijberoep kreeg ik een kleine compensatiepremie. Het laat mij momenteel toe om te overleven tot na de zomer. Ik voel echter dat de regering de steunmaatregelen zal afbouwen, maar ik hoop dat, als we niet opnieuw kunnen opstarten, we ook na de zomer extra steun kunnen krijgen.”

Ondertussen gaat de besmettingscurve omlaag, en is er stilaan licht aan het einde van de tunnel: wat is voor jou het ideale exitscenario?
Steven: “Dat er een vaccin gevonden wordt, zodat we allemaal zonder zorgen buiten kunnen komen. Nightlife en feesten volgens een hoop maatregelen lijkt mij gewoon helemaal niet leuk. Feesten gaat over vrij zijn, over je zorgen vergeten en je helemaal over te geven aan de dansvloer. Het is essentieel voor Fuse dat mensen dat ook zo kunnen beleven. Stel dat iedereen nu opnieuw de deuren mag openen, zonder restricties, dan zouden er nogal wat ongelooflijk energieke feesten losbarsten.”

Events voor meer dan duizend personen zitten er nog niet in: hoe kan Fuse wél terug open of is dat onmogelijk? Zijn er voorbeelden uit het buitenland?
Steven: “We zijn een aantal scenario’s aan het bekijken. Daarbij moet je een pak afwegingen maken zoals financiële haalbaarheid, veiligheid voor de bezoeker en de ervaring die je de bezoeker aanbiedt. Ons gevoel zegt dat feesten met social distancing- en een hoop andere regeltjes niet leuk zal zijn. Mensen zitten daar ook niet op te wachten. Op kleinere schaal kunnen we wel creatief zijn, met out of the box projecten die iets minder op de dansvloer gericht zijn en een ander soort beleving beogen. In afwachting van de heropening zijn dat wel maar pleisters op een grote wonde.”

We kunnen ons inbeelden dat heel deze crisis ook aan je inspiratie knabbelt ...
Steven: “Ja, die kent ongelofelijk ups en downs. Het ontbreken van een doel of van wat licht aan het einde van de tunnel zorgt ervoor dat ik me op sommige dagen maar moeilijk kan opladen voor iets. Als er geen deadlines zijn, presteer ik minder goed. Ik heb een beetje druk nodig, anders neemt mijn uitstelgedrag het over.”

Een aantal muzikanten en dj’s lossen het gebrek aan live spelen op door vanuit hun huiskamer of een andere locatie live te streamen. Heb jij dat ook gedaan?
Steven: “Ja, één livestream op locatie. Ik vond het leuk om nog eens dj-set te kunnen voorbereiden, onderweg te zijn en luid te mogen knallen. Maar het gemis van publiek was wel groot. De energie en de adrenaline die je van een publiek krijgt, kan je met niets anders vergelijken, laat staan vervangen.”

Je vriendin werkt ook voor Fuse. Vinden jullie steun bij elkaar?
Steven: “Het maakt de zaken niet makkelijker. Als starter krijgt ze maar weinig ondersteuning. We hebben samen al een lange weg afgelegd en we slaan er ons wel door. Het feit dat we iets moois aan het opbouwen zijn, sterkt ons en houdt ons recht. We blijven geloven dat, wanneer de wereld terug coronavrij is, we weer kunnen bouwen aan onze toekomst.”