Yacoba Corral Davalos is tourmanager bij Het Zesde Metaal, productiemanager in de Ancienne Belgique, backliner bij Stef Kamil Carlens en doet daarnaast af en toe freelanceproducties voor zalen en festivals. Ook zij ziet haar dagelijkse activiteiten tot een minimum herleid.

“Bij Het Zesde Metaal mogen we eigenlijk van geluk spreken,” vertelt ze. “De nieuwe plaat is al enkele maanden uit en we hebben er in februari en maart een mooie clubtour aan kunnen koppelen. Enkel de twee laatste shows werden verplaatst. Veel andere bands hebben nu veel meer pech. Een aantal muzikanten van Het Zesde Metaal zou onmiddellijk na de clubtour begonnen zijn met een tour met Roosbeef, maar dat valt in het water. Net zoals bij zo veel andere bands is er enorm veel passie, tijd en geld geïnvesteerd in die release. Heel pijnlijk, ook financieel, om dat allemaal geannuleerd te zien.”

Je bent nu aan de slag bij de AB, maar al meteen technisch werkeloos. Misschien een vreemde vraag, maar als je vast in dienst bent, krijg je wellicht nog een loon. Toch nog een silver lining.
Yacoba: “Ik heb bij de AB momenteel een tijdelijk contract voor enkele maanden. Ik heb het geluk dat ik een beroep kan doen op die tijdelijke werkloosheidsregeling, maar ik zie het niet als een silver lining. Het is heel dubbel. Het vooruitzicht om enkele maanden voor de AB te kunnen werken is echt cool, al is het wel sneu dat een groot deel van dat werk gewoon wegvalt. En rondom mij is het pas echt schrijnend: ik zie veel freelancers die door de annulaties van hun projecten en shows momenteel niets van inkomsten hebben. Normaal werk ik zelf uitsluitend als niet-zelfstandige freelancer; dat is voorlopig een groep die uit de boot blijkt te vallen in de discussies over steunmaatregelen. Alle freelancers zijn gejost, maar de niet-zelfstandigen misschien nog iets meer. De echte silver lining is de solidariteit in o.a. de muzieksector. Net doordat we collectief in de shit zitten, verwacht de optimist in mij dat we — wanneer de tijd rijp is — elkaar de handen zullen reiken en samen die moeilijke heropbouw zullen aangaan, met opgeheven hoofd. Al hoop ik wel dat de overheid zich hier mee in vastbijt en helpt waar ze kan.”

Je zei net dat je agenda nu leeg is. Doorgaans weet je je dagen wel te vullen. Wat doe je nu om de leegte op te vangen?
Yacoba: “Ik heb gelukkig een heel grote tuin en ga regelmatig bij de kippen chillen. Tegen het einde van de lockdown kunnen we gesprekken voeren met mekaar.”

Wat voor een impact heeft dit voor jou op lange termijn?
Yacoba: “Ik heb voorlopig ‘maar’ enkele festivalshows uit mijn agenda zien verdwijnen. Ik weet niet wat de toekomst brengt. Dat zijn voorlopig allemaal vraagtekens.”

Heeft het een invloed op je latere werk voor de AB?
Yacoba: “Het ziet er naar uit dat het najaar vol zal zitten met uitgestelde en nieuwe shows. Dat betekent heel veel werk, maar vergeet ook niet dat er overal enorme happen uit de budgetten en concertinkomsten zullen verdwenen zijn. Het is nog afwachten welke gevolgen dat allemaal zal hebben. Organisaties en zalen zullen nog voorzichtiger moeten omspringen met de centen, en dat is zonder corona al zo’n moeilijke puzzel.”

En wie zagen we opduiken tijdens een Facebook Live-moment? Jef Neve. Fijn, zou je denken, één van ’s lands meest vooraanstaande muzikanten reserveert zijn kostbare tijd om kijkers te trakteren op een exclusief jazz interludium. Maar niets is wat het lijkt, zeker niet in Covid-19-tijden. “Bezig blijven, hé,” zegt Pieter Kindt, Jef Neve’s manager. Kindt, zelf trombonist en samen met operazangeres Hanne Roos, voelt de uppercuts die corona uitdeelt langs alle kanten komen.

“Die Facebook Live-filmpjes zijn een leuk tijdverdrijf, maar helaas brengen ze niets op. En voor Jef Neve kon die crisis op geen slechter moment vallen. De release van de plaat die hij in januari opgenomen heeft, stond gepland op 27 maart, maar dat feestje kon niet doorgaan. We hebben wel nog een single kunnen releasen via Spotify, maar verder? Niets. De op stapel staande concerten zijn geannuleerd of worden verplaatst naar een andere datum. Wanneer? Geen idee. Programmatoren kijken de kat uit de boom en durven voorlopig zelf geen data voor te stellen. Het is echt een organisatorisch kluwen, ook al doordat we voor deze release met een internationale line-up samenwerken. De muzikanten komen van over heel Europa: bassist Jasper Høiby uit Denemarken, trompettist Teus Nobel uit Nederland en dan heb je nog drie tenorsaxen, Nicolas Kummert, Bruno Van der Haegen en Andy Dhondt en ikzelf op bastrombone. Het zijn dus niet enkel de concerten die wegvallen. Hotels afzeggen, vluchten annuleren, etc. het komt er allemaal bij.”

Maar de moraal lijkt niet te zijn aangetast. Jef kruipt elke dag steevast om 17u30 achter zijn piano om mensen te laten genieten van zijn virtuositeit.
Pieter: “Ja, hij is er niet de man voor om het hoofd te laten hangen, al blijven die miniconcertjes wel een doekje voor het bloeden. Gelukkig kunnen we ons nog bezighouden met de projecten die voor de crisis al binnenliepen. De compositieopdrachten kan hij nu sneller afwerken en we kunnen ons volop concentreren op de drie pianoboeken die hij releaste onder de noemer ‘Start 2 Play’, waarin hij jonge en oudere pianisten de kans geeft om in zijn oeuvre te duiken. We hebben daar vorig jaar een tourtje mee gedaan langs muziekacademies en de reacties waren overweldigend. Ook internationaal werd het idee opgepikt. Hal Leonard, de grootste muziekuitgever ter wereld, zit mee aan boord. Per song hebben we twee clips opgenomen, één waarin Jef de song doorspeelt en één tutorial, met een Engelse vertaling van alles wat verteld wordt. Die staan nu allemaal online. Samen met online masterclasses moet dat de verkoop van de boeken wat aanzwengelen.”

Dus in tegenstelling tot talloze andere muzikanten zit Jef Neve niet met zijn vingers te draaien.
Pieter: “Neen, maar ook al kruipt er veel werk in het online verhaal, toch kunnen we ons daar niet volop aan wijden. We kunnen geen flyers maken en verspreiden of het project fysiek promoten. Dat staat allemaal on hold. Wat Jef wel eenmalig gedaan heeft, is een exclusief concert gespeeld op de Facebookpagina van de Oddisee Hogeschool. Dat werd wel betaald, ja.”

Jef heeft de laatste jaren hard gewerkt aan zijn carrière. Je zou kunnen stellen dat hij stilaan aan de top van zijn muzikale loopbaan staat. Nu zit overal een stop op. Wat zijn de repercussies daarvan?
Pieter: “Ik denk niet dat het zijn carrière zal fnuiken. Hij heeft fans. Dat zie ik aan de Facebookpagina die op een paar weken tijd van 22.000 naar 27.000 likes is gegaan. Mensen vinden hun weg wel naar zijn muziek. Minder gelukkig zijn we met het cancelen van Jazzahead!, het internationale showcasefestival in Bremen op 25 april. We gingen een aanvraag doen voor 2021. Dat lukt helaas niet, want de hele programmatie werd een jaar verzet én er zullen geen nieuwe muzikanten meer toegelaten worden. Dat is een bittere pil, want het betekent dat het internationale verhaal even in de koelkast moet. Ook nationaal moeten we alles herbekijken: de releaseconcerten in Het Depot, de Handelsbeurs en de AB zullen wellicht verzet worden. Of het een oplossing is om die Belgische concerten naar het najaar te verplaatsen? Misschien, al zitten we dan meteen in de CC-tournee, wat dan weer kan leiden tot te veel concerten op een te korte periode. Het wordt echt nog puzzelen. We kunnen de release eventueel verplaatsen naar augustus, een aantal releaseshows spelen met aansluitend de grotere concerten, maar of dat timinggewijs allemaal haalbaar is? Kunnen we wachten tot het voorjaar van 2021? Misschien, maar het momentum is dan wel voorbij.”

Hoe groter de band, hoe groter het verlies aan inkomsten en hoe meer mensen er de dupe van zijn. Hoe zit dat bij jullie?
Pieter: “Exacte cijfers heb ik niet, ik wil er nog niet aan denken, maar het gaat om duizenden euro’s. Het concert dat in de Roma zou plaatsvinden, was bijvoorbeeld uitverkocht. Er stonden verspreid over Vlaanderen vijf releaseshows gepland. Daar hoeft geen tekening bij. Het verlies is gigantisch. Niet enkel voor Jef, maar ook voor de muzikanten en de crew. Iedereen deelt in de brokken. Voor België zie ik op langere termijn niet zo’n groot probleem, dat zal wel opnieuw in de plooi vallen. Het buitenland? Dat is toch bang afwachten, want niemand komt voorlopig met mogelijke speeldata over de brug.”

Jef Neve is niet de enige muzikant in je onmiddellijke nabijheid. Je vriendin, Hanne Roos, is operazangeres. Ook zij zit momenteel zonder werk.
Pieter: “Ja, en daar is de situatie zo mogelijk nog prangender. Hanne is freelance operazangeres. Door de band genomen zit ze niet verlegen om opdrachten en komt ze goed aan de bak. Dit seizoen zat mooi gevuld, tot nu. Ze had een opdracht in Nederland, als soliste, maar die is twee dagen voor de release gecanceld. Dat hakt er wel in, omdat ze ongeveer acht weken onbezoldigd gerepeteerd heeft en nu een hele productie afgevoerd ziet. Je moet weten dat ze als operazangeres pas vanaf de première betaald wordt. Die inkomsten vallen weg, en de kosten, zoals het gependel, het huren van een appartement in Enschede, krijgt ze niet terugverdiend. Onder normale omstandigheden leidt dat niet tot problemen, want operazangeressen krijgen goed betaald, maar nu? Bittere pil, hoor.”

Het is inderdaad geen sinecure om daar op een positieve manier mee om te gaan. Ook op haar Facebookpagina zag ik een vrolijk filmpje passeren. Met het gezin aan het dollen rond de piano ...
Pieter: “Ja, maar de gezondheid gaat voor, hé. Voor de goede orde: we blijven goedgemutst. Het is niet omdat we er positief mee omgaan dat we alles zomaar laten betijen. Ik ben dagelijks aan het overleggen met jullie, met Cultuurloket, met het Kabinet Cultuur, omdat iedereen in de sector wil weten waar hij of zij aan toe is. We blijven allemaal wat in het ongewisse. Ik zie dat er dagelijks gecommuniceerd wordt over hinderpremies voor pakweg bedrijven, zelfstandigen en de horeca, maar over steunmaatregelen voor de culturele sector of freelancers lees ik alsnog heel weinig. Het zou fijn zijn, mocht daar wat helderder over gecommuniceerd worden, ook als er geen nieuws is. Zeg dàt dan.”

Maar je verwacht wel iets?
Pieter: “Ja, dat wel. Al wordt dat nog een heel moeilijke oefening. Niet iedereen in de sector heeft hetzelfde statuut. Wie een café heeft, sluit zijn deuren en weet twee dingen: er is een hinderpremie van 4.000 euro en van zodra het café terug opengaat, zullen er klanten opdagen. In de muzieksector ligt dat helemaal anders. Ik ben een zelfstandige met een BVBA die wel nog draait, maar op een heel laag pitje, terwijl een muzikant nu even geen inkomen heeft, maar eventueel wel nog wat centen vangt dankzij het artiestenstatuut of online lessen. Er is geen oplossing die voor iedereen gelijk is. En stel dat er een overbruggingskrediet komt, dan zou dat betekenen dat muzikanten dubbel zoveel moeten spelen of verdienen om én dat krediet af te lossen én in zijn of haar levensonderhoud te voorzien. Ik kreeg wel een mail van Sabam, met de melding dat ze de tegoeden van artiesten sneller zouden uitbetalen, dus dat is alvast een goed signaal.”