Er zijn van die dagen die iets warmer aanvoelen dan alle andere. Neem nu het moment waarop wij het eerste exemplaar van ‘Music Is The Answer’ in onze handen gestopt kregen: dat was een moment van utter joy. Waarom? Omdat deze VI.BE publicatie niet enkel het eindpunt is van een boeiend creatief proces, maar meteen ook het sluitstuk van een parcours dat vijf jaar geleden begon, quasi impromptu. En elk einde grenst aan een nieuw begin, ook hier, want ‘Music Is The Answer’ effent in talloze steden en gemeenten het pad voor het uitwerken van een kruisbestuivend en vruchtbaar lokaal muziekbeleid.  
 
Zes jaar geleden hield VI.BE – toen nog onder de naam Poppunt – Lokale Helden boven het doopvont, een project dat zich als een heldere flits aandiende in het hoofd van Poppunt-directeur Luc Nowé, terwijl hij zijn zoon Lars voor het eerst het podium zag beklimmen. De setting: een gezellig vrij podium, georganiseerd door een plaatselijke vereniging. De uitkomst: een nieuw project, aanvankelijk eenmalig in zijn opzet, dat uitgroeide tot een nationale hoogdag voor muzikanten en organisatoren, en dat al vier edities.
 
Het project kreeg de naam ‘Lokale Helden’ en nodigde organisatoren, gemeenten of steden uit om lokaal muziektalent op een podium te plaatsen. Alles op dezelfde dag. De vraag zorgde voor een ongelooflijke creatieve en muzikale output. Lokale Helden werd vier jaar lang een afspraak met lokaal talent, een ijkpunt tijdens het jaar waarop de lokale muziekbeleving in de kijker werd gezet. Oude en nieuwe (on)bekenden troffen elkaar op en voor het podium, plannen werden gemaakt, initiatieven opgestart. Lokale Helden evolueerde al na één editie van een wervend event naar een hefboom die zorgde voor lokale effecten die nu nog steeds doorwerken.  
 
Vandaag blikken we met grote ogen terug op het traject. We hadden nooit durven dromen dat Lokale Helden zo zou resoneren. Het zindert, na vier edities, nog steeds na. Vier edities Lokale Helden leverden een grote bron aan kennis, cijfers en ideeën op. Er kwam een impactmeting die aantoonde hoe groot de effecten waren op artiesten en organisatoren, en hoe mensen Lokale Helden beleefd hadden. Lokale Helden bleek niet enkel een sociaal-muzikaal succes-van-één-dag-in-het-jaar, maar zorgde ook voor muzikaal vuur, in het hoofd en in het hart. En het zorgde voor goesting om het opnieuw te doen. En opnieuw. Maar wat te doen met alle info? VI.BE bundelde die info om lokale cultuurdiensten en besturen te helpen of te ondersteunen in en bij het ontwikkelen of finetunen van een lokaal muziekbeleid. De publicatie kreeg de naam ‘Music Is The Answer’. 

Muzikale steentjes verleggen 

Waar komen al die bands en artiesten vandaan? Staat er ergens aan het begin- of eindpunt van de regenboog een bron die muzikanten spuwt? Je zou het bijna beginnen te denken. Om de zoveel tijd popt nieuw talent op. Vaak zie je dat ze zich lokaal hebben kunnen ontwikkelen. Het eerste podium tijdens een barbecueavond van de plaatselijke scouts of als kans tijdens een vrij podium in bijvoorbeeld Het Depot of bij Mama’s Open Mic. Met andere woorden, de lokale scene als voedingsbodem voor het laten kiemen van nieuw talent.

Voor beginnende artiesten is het lokale verhaal noodzakelijk om te kunnen groeien. ‘Music Is The Answer’ kadert in VI.BE’s missie om ook lokaal een steen te verleggen. Net als in ieder ander ecosysteem begint een gezond muziekklimaat bij de basis. Als je op lokaal niveau artiesten samenbrengt met beleidsmakers, podia en organisatoren, dan maak je werk van een muziekbeleid dat élke artiest erkent en ondersteunt. Een beleid waarin zowel artiesten als organisatoren kunnen bloeien en waar de gemeenschap de vruchten van plukt.

Korneel Boon, auteur van de publicatie: “Toen we met Music Is The Answer van start gingen, hebben we eerst een heel parcours afgelegd waarin we met gemeenten en steden gingen praten en nadenken over een muziekbeleid, Popraden organiseerden, bestaande noden wilden blootleggen etc. In dat proces kwamen heel wat vragen naar boven, zoals: hoe maken we werk van een muziekbeleid? Hoe detecteren we en gaan we om met de noden van onze muzikanten? Al die vragen hebben uiteindelijk geleid tot ‘Music Is The Answer’, een inspiratiegids die gemeenten en steden niet enkel wil overtuigen van de nood en deugd van een lokaal muziekbeleid, maar hen ook de tools aanreiken om hier werk van te maken.”

Korneel: “Wat opviel, was dat muzikanten vandaag vaak ontbreken bij het uitdenken van acties die ter hunner ondersteuning worden opgezet, laat staan dat ze in het beleid zelf vertegenwoordigd zijn of betrokken worden. Ik heb het dan niet over de koren, fanfares en harmonieën, maar over de rocker, rapper, singer-songwriter, dj etc. Noem ze gerust de niet-verenigde artiesten. Het is een groep die zich nogal vrij beweegt en zich moeilijk laat verenigen, maar massaal aanwezig is en nood heeft aan ondersteuning. Het is belangrijk om hen te omarmen, te erkennen en te ondersteunen. Als een beleid geen aandacht geeft aan die groep, dreigen ze uit de boot te vallen. En dan dreigt talent verloren te gaan, omdat het niet opgemerkt wordt. En niet onbelangrijk: dan mis je net de kans om lokaal vanuit muziek echt impact te hebben op een breed publiek of de jongeren van vandaag die willen creëren. Een degelijk lokaal muziekbeleid kan daar soelaas bieden.”

Achter de hoek klinkt het goed

Bij livemuziek denken veel mensen meteen aan grote festivals. Het is ook daar dat het publiek veel bands ontdekt. Gevestigde namen uit binnen- en buitenland, maar evengoed nobele onbekenden die mee de hort op zijn met de grote kleppers. Maar vergeet niet, ook namen als Zwangere Guy, Ikraaan, Glints, Selah Sue, Stijn Meuris (bekijk zijn keynote bij de lancering van ‘Music Is The Answer’)... zijn klein gestart, in het jeugdhuis, de garage, op de zolder of de club achter de hoek. Je zou denken dat muzikanten het best gedijen in grote steden als Gent en Kortrijk, maar dat is niet zo. Ook in Deerlijk, Wetteren of Diest is een levendige muziekscene. De grootte van een stad of een gemeente is niet per se een graadmeter voor het aanwezige talent. Maar voor het ondersteunen van dat talent kan een degelijk muziekbeleid erg belangrijk zijn, zeker ook in de kleinere gemeenten en centrumsteden. Het belang van een lokaal muziekbeleid mag daarom niet onderschat worden.

Korneel: “Door de band genomen zijn muzikanten nogal vrije vogels die graag zeer DIY te werk gaan. Het pas verschenen onderzoek ‘Dit doet me wat’ berekende dat er in Vlaanderen zo’n 550.000 mensen muziek maken. Een groot deel daarvan is niet-verenigd en ontbreken vaak in het lokaal beleid, iets wat we bevestigd zagen in Popraden in bijna 30 gemeenten en steden. Hun nood aan erkenning, inspraak, repetitieruimtes, speelkansen, netwerk en diverse ondersteuningsvormen bereikt dus amper het lokale bestuur. De jeugd- en cultuurraden richten zich vooral tot verenigingen, zoals de koren en harmonieën, maar niet de bands, dj’s of producers. Toch is het belangrijk om deze groep structureel te ondersteunen, want de impact op mens en maatschappij is groot. ‘Music Is The Answer’ wil helpen om werk te maken van ondersteuning voor de niet-verenigde artiesten. Dat gaat heel breed, van kansen tot educatie en ontplooiing, speelkansen, repetitieruimtes, toegang tot subsidies of andere vormen van ondersteuning, etc. Als een lokaal beleid daarop inzet, leidt dat tot een rijk lokaal muzieklandschap waar iedereen vruchten van plukt.”

Korneel: “Het lokale niveau is de voedingsbodem van ons muzieklandschap, de basislaag van het ecosysteem. Die basislaag willen wij samen met gemeenten en steden vruchtbaar maken, zodat muzikanten én organisatoren kunnen groeien, zich lokaal gesterkt voelen en kunnen doen waar ze goed in zijn.

We geloven dat inzetten op muziek leidt tot betere gemeenten. We zijn ervan overtuigd dat een muzikale gemeente, waar een muziekscene leeft, waar organisatoren kunnen organiseren, etc. een gemeente is waar inwoners vaker positief met elkaar in contact komen, waar jongeren ondernemend zijn, waar nieuwkomers makkelijker integreren, ...”

Lokaal leeft!

Dat de lokale scene her en der leeft, blijkt uit de talloze inspiratiefiches in ‘Music Is The Answer’, stuk voor stuk muzikale initiatieven met een hart voor lokaal talent. We lichten er een uit, uit Oostende.

Hongerig naar nog meer inspiratie? Check in de video hieronder hoe gemeenten vandaag inzetten op muziek.